Coraz częściej można usłyszeć o przypadkach mobbingu, które dotykają różne sfery życia zawodowego. Mobbing nie tylko negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne i emocjonalne pracowników, ale także może stanowić o naruszeniu przepisów prawa pracy, a nawet przepisów Kodeksu karnego. W niniejszym wpisie przyjrzymy się zjawisku mobbingu w miejscu pracy oraz środkom prawnym, jakie ma do dyspozycji pracownik, który stał się ofiarą mobbingu w pracy.
Co to jest mobbing?
Definicja mobbingu została uregulowana w art. 943 § 2 Kodeksu pracy. Pod pojęciem mobbingu należy rozumieć działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Gdzie zgłosić mobbing w pracy?
W pierwszej kolejności mobbing należy zgłosić pracodawcy (przy założeniu, że osobą dopuszczającą się mobbingu nie jest sam pracodawca). Niemniej należy także zwrócić uwagę na treść art. 943 § 1 Kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. W przypadku, gdy mobberem jest sam pracodawca – wówczas koniecznym jest dokonać zgłoszenia do Państwowej Inspekcji Pracy lub wnieść powództwo do właściwego sądu pracy. Stosowne zgłoszenie winno zostać poparte odpowiednim materiałem dowodowym w formie chociażby nagrań, zdjęć, korespondencji mailowej, SMS czy oświadczeń lekarskich. Ponadto warto także wnieść o przeprowadzenie i dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, w szczególności w przypadku wytoczenia powództwa przed sądem pracy.
Jak zbierać dowody na mobbing w pracy?
Zebranie materiału dowodowego na mobbing w pracy jest kluczowe, aby móc wystąpić ze zgłoszeniem do Państwowej Inspekcji Pracy czy z samym powództwem do sądu pracy i mieć szanse na uzyskanie odszkodowania lub zadośćuczynienia. Dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia okoliczności danej sprawy. Przykładowo, mogą to być wskazane wyżej zdjęcia, nagrania, korespondencja mailowa, SMS-y, otrzymane listy czy oświadczenia lekarskie. Dowodem mogą być także zeznania świadków, którzy mają wiedzę na temat mobbingu. W przypadku, gdy mobberami byli inni pracownicy, osoba doświadczająca mobbingu może żądać od pracodawcy sporządzenia notatki do akt pracowniczych w momencie zgłaszania mobbingu pracodawcy – wówczas również ta notatka może zostać wskazana jako dowód w sprawie o mobbing. Dowiedz się, jak przygotować się na przesłuchanie.
Co grozi za mobbing w pracy?
Regulacje Kodeksu pracy w tym zakresie są dość precyzyjne. W zależności od skutków mobbingu pracownik ma możliwość dochodzenia różnych roszczeń. Stosownie do treści art. 943 § 3 Kodeksu pracy, pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z kolei § 4 przytoczonego przepisu stanowi, iż pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.
Mobber może także ponosić odpowiedzialność karną. Stosownie do art. 218 § 1a Kodeksu karnego, kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
