Pod pojęciem faktury należy rozumieć dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Innymi słowy jest to dokument rozliczeniowy lub handlowy, wystawiany w co najmniej dwóch identycznych egzemplarzach, tj. dla sprzedawcy oraz nabywcy. W niniejszym artykule podejmiemy tematykę tzw. „lewych faktur” (czy też inaczej: „pustych faktur”, „fikcyjnych faktur”), czyli dokumentów nieodzwierciedlających rzeczywistych transakcji gospodarczych.
Gdzie zgłosić, że ktoś wystawia lewe faktury?
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wystawiania pustych faktur można zgłosić do urzędu skarbowego właściwego dla podmiotu wystawiającego niniejsze faktury. W myśl art. 118 Kodeksu karnego skarbowego (dalej: „KKS”) – organem postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe jest naczelnik urzędu skarbowego. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że czynności procesowe są wykonywane przez upoważnionych przedstawicieli. Ponadto można dokonać zgłoszenia w sprawie wystawiania pustych faktur na policji lub na prokuraturze.
Co grozi za fikcyjne faktury?
Sankcje za fikcyjne faktury, na potrzeby niniejszego wpisy, możemy podzielić na:
- podatkowe,
- karno-skarbowe, oraz
- karne.
Zaczynając od kwestii podatkowych, zgodnie z art. 96 ust. 9a pkt 4 ustawy o VAT, wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega podatnik, który wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane. Ponadto stosownie do art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku, gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty (tj. zasada podatku wykazanego w fakturze).
Z kolei w myśl art. 62 ust. 2 KKS, kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie. Z kolei ust. 2a stanowi, że kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, a kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest małej wartości, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Co istotne, sankcje za wystawienie pustej faktury przewidziane są także w Kodeksie karnym. Mianowicie art. 271a Kodeksu karnego (dalej: „KK”) stanowi, że kto wystawia fakturę lub faktury, zawierające kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest znaczna, poświadczając nieprawdę co do okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym lub takiej faktury lub faktur używa, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto odpowiada za lewe faktury?
Co do zasady to wystawca faktury poniesie odpowiedzialność za wystawienie pustej faktury. To wystawca zobowiązany będzie do zapłaty kwoty VAT wykazanej w tej fakturze kwoty VAT, stosownie do wspomnianego przepisu art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Również na gruncie przywołanych regulacji KKS oraz KK wskazane zostało, że „kto wystawia fakturę (…) podlega karze (…)”.
Potrzebujesz pomocy prawniczej? Skontaktuj się z radcą prawnym Toruń.
