Zakup pierwszej nieruchomości to z pewnością jedno z najważniejszych wydarzeń i decyzji w życiu każdego z nas. Własne „M” daje nam nie tylko poczucie bezpieczeństwa, lecz także zapewnia stabilizację w życiu. Niestety obecne realia gospodarcze powodują, iż dla większości młodych ludzi w naszym kraju, wzięcie kredytu hipotecznego staje się nieosiągalne. Z tego też względu rząd przygotował program „Pierwsze Mieszkanie”, który ma odwrócić tą sytuację i ułatwić młodym ludziom zakup własnego mieszkania czy domu. Czy tak się stanie ? Jak wszyscy doskonale wiemy od wielu już lat funkcjonowały podobne programy mające stanowić wsparcie dla młodych w zakupie nieruchomości, jednak nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Czy ten będzie wyjątkowy? Przyjrzyjmy się zatem proponowanym założeniom.
Przedmiotowy program ma wystartować od pierwszego lipca 2023 r. i obejmować będzie nie tylko osoby młode, ale też zbliżające się do średniego wieku, tj. przed 45 rokiem życia. Będzie zawierał w sobie dwa rozwiązania, tj. jedno przygotowane dla osób, które chcą kupić swoje pierwsze mieszkanie już teraz, czyli Bezpieczny Kredyt 2% (system dopłat do kredytu na zakup pierwszego mieszkania), natomiast drugie dla osób, które planują to zrobić w niedalekiej przyszłości, czyli Konto Mieszkaniowe (pomoc w oszczędzaniu na zakup mieszkania).
Bezpieczny Kredyt Hipoteczny 2% otrzymają osoby do 45 roku życia, które nie mają oraz nie miały domu, mieszkania czy spółdzielczego prawa do domu lub lokalu. W przypadku małżeństwa bądź rodziców co najmniej jednego wspólnego dziecka, warunek wieku i „pierwszego mieszkania” spełnić będzie musiało przynajmniej jedno z nich. Maksymalna wartość kredytu przewidziana została na 500 tys. zł, natomiast w przypadku małżeństw lub rodziców z co najmniej jednym dzieckiem, na poziomie 600 tys. zł. Co istotne rozwiązanie to odnosi się zarówno do lokali na rynku pierwotnym jak i wtórnym oraz nie ma żadnego ograniczenia, jeśli chodzi o standard i położenie nieruchomości, ponieważ nie będzie obowiązywał limit ceny 1 m2. Odpowiedzmy sobie jednak na podstawowe pytanie, na czym polega to wsparcie? Otóż wedle zapisów w projekcie ustawy, budżet państwa przez 10 lat będzie dopłacał różnicę między stałą stopą ustaloną na podstawie średniego oprocentowania kredytów o stałej stopie w bankach kredytujących, a oprocentowaniem kredytu zgodnie ze stopą 2%. Co to oznacza? Kredytobiorca uzyska 2 procentowe oprocentowanie (plus marża banku, prowizja oraz inne koszty związane z bankowymi opłatami, jeśli takie będą pobierane), a resztę wydatków pokryje budżet państwa przez okres 10 lat. Co nastąpi po tym okresie? Kredytobiorca będzie spłacał kredyt w formie stałej raty kapitałowo-odsetkowej co ma spowodować, że po zakończeniu udziału w programie wzrost miesięcznych rat nie będzie aż tak bardzo dotkliwy. Należy w tym miejscu też zaznaczyć, iż możemy stracić przedmiotową dopłatę w określonych sytuacjach. Mianowicie nastąpi to jeśli po roku od nabycia nieruchomości nie rozpoczęliśmy tam prowadzenia gospodarstwa domowego, bądź gdy w okresie otrzymywania wsparcia, nieruchomość zostanie wynajęta lub sprzedana.
Przechodząc do drugiego rozwiązania, czyli Konta Mieszkaniowego, jego idea polega na odkładaniu środków na zakup nieruchomości w przyszłości, poprzez oszczędzanie środków przez okres od 3 do nawet 10 lat. W zamian za regularne wpłaty, co najmniej 11 rocznie, przy czyn minimalna to 500 zł, a maksymalna to 2 tyś., przysługiwać będzie tzw. premia mieszkaniowa, której wysokość zależna będzie od inflacji oraz rynkowych zmian cen nieruchomości. Warto zwrócić także uwagę, iż Konto Mieszkaniowe będzie można założyć dziecku od 13 roku życia. Istotne jest też, iż po zakończeniu oszczędzania zgromadzone fundusze będzie trzeba przeznaczyć na zakup nieruchomości, co będzie musiało nastąpić w okresie 5 lat. Konto będzie mogło zostać otworzone przez osobę, która nie ma i nie miała mieszkania (w tym domu jednorodzinnego lub spółdzielczego prawa dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego). Program będzie obejmował także osoby, które co prawda są właścicielami jednej nieruchomości, jednak nie spełniają norm przewidzianych w ustawie, tj. odnosi się to do osób, które mieszkają z co najmniej dwójką własnych lub przysposobionych dzieci – mieszkanie nie może być większe niż 50 m2 w przypadku 2 dzieci / 75 m2 w przypadku 3 dzieci / 90 m2 w przypadku 4 dzieci, bez ograniczeń w przypadku 5 lub większej liczby dzieci.
Na koniec warto też wspomnieć, iż osoby które chciałyby skorzystać jednocześnie z programu “Pierwsze mieszkanie” i “Mieszkanie bez wkładu własnego” będą miały taką możliwość. Państwo za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego gwarantuje wkład własny do 20% do kwoty 100 tysięcy złotych przez okres minimalnie 15 lat.
Czy opisywane rozwiązania się sprawdzą w praktyce? Czas pokaże, jednak zagrożeniem może okazać się wyższa marża oraz prowizja, którą banki będą mogły naliczyć do Bezpiecznego Kredytu. Dofinansowanie kredytów hipotecznych w ramach rządowego programu Bezpieczny Kredyt 2% ma ruszyć nie później niż w III kwartale 2023 roku. Nie można też zapominać, że aby otrzymać pomoc, osoba zainteresowana będzie musiała posiadać zdolność kredytową adekwatną do kwoty kredytu, jaki będzie chciała uzyskać, co przy obecnych cenach nieruchomości może okazać się znacznie utrudnione.
