Leasing operacyjny jest aktualnie niezwykle popularną formą finansowania składników majątku niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności samochodów. Dzięki leasingowi, przedsiębiorcy mogą uniknąć dużego, jednorazowego wydatku, przy czym finalnie i tak nabyć prawo własności do wskazanego składnika majątkowego, dzięki prawu wykupu, zawartym w umowie leasingu. Z różnych powodów, zdarzają się sytuację, że przedsiębiorcy podejmują decyzję o rezygnacji z leasingu. Motywowane to może być różnymi względami, np. utratą płynności finansowej lub chęcią nabycia na własność przedmiotu leasingu. W takich sytuacjach korzystający może odpowiednio dokonać cesji umowy lub rozwiązać umowę oraz wykupić przedmiot leasingu. Są to najpopularniejsze i stosunkowo najkorzystniejsze sposoby rezygnacji z leasingu. Istotnym pytaniem w tym zakresie jest: co w takiej sytuacji z zaksięgowanymi kosztami oraz odliczonym podatkiem VAT? Pomijając aspekty gospodarcze opłacalności tego rodzaju rozwiązań, w niniejszym artykule przybliżmy skutki prawnopodatkowe dokonania takich czynności.
Przedterminowe wykupienie przedmiotu leasingu
Tak jak zostało wskazane powyżej, zdarzają się sytuacje, w których korzystający wykupuje przedmiot leasingu przed upływem terminu, na który została zawarta umowa i przed upływem minimalnego okresu leasingowania przewidzianego dla konkretnego przedmiotu leasingu. Zasadniczo możliwość wypowiedzenia umowy leasingu przysługuje obu jej stronom, jednak jest to kwestia indywidualna i zależna od warunków zawartej umowy.
Skutki na gruncie PIT
Wskazać należy, iż wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu operacyjnego nie wywołuje skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnik nie musi wyksięgowywać kosztów, które ujął uprzednio oraz nie ma obowiązku korygowania swoich dochodów. W tym zakresie ma zastosowanie zasada kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodu, określona w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Takie rozumienie omawianego zagadnienia wynika m. in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 czerwca 2014 roku, ITPB1/415-352/14/WM.
Skutki na gruncie VAT
W praktyce organów wskazuje się również, iż wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu nie powoduje konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, w przypadku gdy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej. Stanowisko to potwierdzone zostało przez Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 czerwca 2020 roku, 0111-KDIB3-1.4012.241.2020.2.ICZ. W związku z czym należy wskazać, iż rozwiązanie umowy leasingu nie wywołuje negatywnych skutków również na gruncie VAT.
Cesja umowy leasingu
W aktualnych warunkach gospodarczych, cesja leasingu może okazać się coraz popularniejsza. Ma na to wpływ fakt, iż jest najbardziej korzystnym finansowo sposobem rezygnacji z umowy leasingu – w ewentualnej sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie jest w stanie ponosić comiesięcznego ciężaru rat leasingowych ze względu na utratę płynności finansowej.
Skutki na gruncie PIT
W tym zakresie również zastosowanie będzie miała zasada kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodu określona w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Sytuacji tej nie może zmienić zaistniałe w późniejszym czasie zdarzenie skutkujące wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingu. Wydatki poniesione przez leasingobiorcę w okresie, w którym używał przedmiotu leasingu, były dokonane w celu uzyskania przychodów i nie podlegają wyłączeniu określonemu w art. 23 ustawy. Wcześniej poniesione wydatki spełniają przesłanki przewidziane ustawie i nadal stanowić będą koszt uzyskania przychodów. Tym samym podatnik, który dokonuje scedowania przedmiotu leasingu, nie ma obowiązku korygowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu opłat leasingowych o dotychczas poniesione.
Skutki na gruncie VAT
Tutaj sytuacja również jest analogiczna – podatnik dokonujący cesji leasingu nie musi robić korekty wcześniej odliczonego podatku VAT. Podatek wcześniej odliczony od rat leasingowych był bowiem związany z opodatkowaną działalnością podatnika. Taka forma zakończenia umowy leasingu operacyjnego nie wpływa więc w żaden sposób na prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wskazać należy, iż sama cesja (o ile będzie odpłatna) będzie podlegała podatkowi VAT zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W świetle powyższych regulacji cesję umowy leasingu należy kwalifikować jako świadczenie usług, a stawka podatku będzie wynosiła 23%.
Podsumowanie
Odpowiadając na zadane na samym początku pytanie, należy wskazać, iż o ile rezygnacja z leasingu, co do zasady nie będzie opłacalna z gospodarczego punktu widzenia, to nie niesie za sobą żadnych negatywnych konsekwencji w zakresie podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług. Dzięki czemu, podjęcie się cesji czy rozwiązania umowy leasingu, nie będzie problematyczne, przynajmniej z punktu widzenia prawa podatkowego.
Jeżeli potrzebujesz pomocy, to jako Radca Prawny Toruń, zapraszamy do kontaktu.
