17 sierpnia 2023 r. przekazano do podpisu Prezydentowi RP ustawę o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. W ramach tej zmiany dojdzie do wdrożenia tzw. pakietu prawa spółek celem implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132. W ramach niniejszego wpisu omówimy przede wszystkim najważniejsze zmiany w Kodeksie spółek handlowych (dalej: KSH). Zapraszamy do lektury!

Jakie nowe zmiany w KSH? Słów kilka o pozytywach zmian!

Zmiany w KSH będą dotyczyć przede wszystkim uregulowań w zakresie przekształcenia, łączenia i podziału spółek. Mają one na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Wskazuje się, że będą to zmiany w większości pozytywne i upraszczające reorganizacje na poziomie krajowym, jak i transgranicznym. Należą do nich:

• w KSH wprowadzona zostanie uproszczona procedura połączenia, która pozwoli na połączenie spółek „sióstr” bez konieczności podwyższania kapitału zakładowego - umożliwi to elastyczne przeprowadzenie procesu połączenia, w szczególności przez spółki działające w obrębie jednej grupy kapitałowej;
• w KSH spółki komandytowo-akcyjne także otrzymają możliwość uczestniczenia w połączeniach ze spółką zagraniczną (dotychczas możliwość ta była zarezerwowana dla spółek kapitałowych);
• w KSH zniesiony zostanie wymóg przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w związku z dokonywaniem przez spółkę przekształcenia transgranicznego – w konsekwencji możliwa będzie zmiana formy prawnej spółki połączoną z przeniesieniem siedziby z jednego kraju Unii Europejskiej do innego kraju Unii Europejskiej (art. 551 § 1¹ + dodany rozdział 4¹ w KSH dotyczący transgranicznych przekształceń);
• w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym wprowadzona zostanie możliwość integracji rejestrów mający na celu ułatwienie przekazywania i udostępniania informacji pomiędzy organami. Tym samym pozwoli to na ułatwienie i przyspieszenie postępowania dotyczącego danej operacji transgranicznej.

Jakie nowe utrudnienia w operacjach transgranicznych? Słów kilka o zmianach w Ordynacji podatkowej

W Ordynacji podatkowej pojawi się nowy Dział IIIc - Przeciwdziałanie nadużyciom w zakresie operacji transgranicznych (art. 119zzl – art. 119zzs). Tym samym pojawi się nowość, a mianowicie:

• obowiązek uzyskania zaświadczenia o zgodności z prawem danej operacji transgranicznej od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: Szef KAS).

Szef KAS będzie wydawać opinię na wniosek złożony przez zarząd spółki. Celem przedstawienia stanowiska (wydania opinii o zgodności operacji z przepisami prawa podatkowego lub odmowy jej wydania), Szef KAS będzie przeprowadzał ocenę, czy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że dokonanie transgranicznego przekształcenia, połączenia albo podziału spółki może:

• stanowić czynność lub element czynności określonej w art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej (tj. unikanie opodatkowania) lub
• być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści lub
• stanowić nadużycie prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o VAT.

Wniosek o wydanie opinii przez Szefa KAS będzie podlegał opłacie w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu złożenia wniosku, ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Celem krótkiego przypomnienia, aktualnie minimalne wynagrodzenie o pracę wynosi 3 600 zł brutto, czyli opłata za wniosek, zgodnie z obowiązującą stawką wyniesie 1 800 zł. Opłatę będzie trzeba uiszczać w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, na rachunek organu właściwego w sprawach opinii.

Zmianę dotyczącą konieczności uzyskania opinii należy ocenić niekorzystnie – może to wpłynąć na procesy reorganizacji – przede wszystkim ich przedłużenie.

Wejście w życie zmian

Omawiane zmiany wchodzą w życie z dniem 15 września 2023 r., z wyjątkiem:

• art. 11, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. – przepis ten dotyczy zmian w ustawie o VAT;
• art. 13, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia – przepis dotyczy obligatoryjnego przekazania do dnia 1 września 2023 r. przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) do Ministra Sprawiedliwości wykazu osób, które na 1 września 2023 r. będą objęte zakazem pełnienia funkcji członka zarządu lub funkcji kierowniczych, na podstawie decyzji KNF.

W związku z tym, że zmiany dotyczą procesów reorganizacyjnych spółek i wchodzą w życie już za niecały miesiąc, warto mieć je na uwadze w kontekście podejmowanych działań na poziomie krajowym, jak i transgranicznym.

Tutaj można zapoznać się z informacjami zamieszczonymi na stronie Sejmu (druk nr 3242).