Coraz więcej osób informuje, że otrzymało pozew o zwrot subwencji od Polskiego Funduszu Rozwoju. Ilość spraw kierowanych do sądów w tym zakresie jest alarmująca. Nie oznacza to jednak, że złożony przez PFR pozew do sądu automatycznie przesądza o przegranej sprawie. Niejednokrotnie zdarza się, że sądy stają po stronie przedsiębiorców, uznając, że Fundusz nie był w stanie udźwignąć ciężaru dowodu.

W jaki sposób można bronić się przed PFR? Na co zwraca uwagę sąd? Jakie są realne szanse w sporze z Funduszem? Odpowiedzi znajdą Państwo w poniższym artykule.

Zasady współżycia społecznego

Choć to pojęcie potrafi wywołać uśmiech na twarzach sędziów, w sporach z PFR nierzadko okazuje się nadzwyczaj przydatne. Zasady współżycia społecznego oznaczają, że nie można korzystać ze swojego prawa w sposób sprzeczny z jego celem i przeznaczeniem.

Sądy dostrzegają, że dochodzenie zwrotu subwencji, których celem była pomoc przedsiębiorcom w czasie kryzysu, tj. pandemii COVID-19, bez jednoczesnego wykazania istotnych naruszeń regulaminu, stanowi poważne nadużycie prawa.

Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z 14 listopada 2024 r., sygn. akt I C 2453/24, dochodzenie zwrotu subwencji, które zostały wykorzystane zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, jest w sposób oczywisty niesprawiedliwe i mija się z celem, jaki przyświecał programowi „tarcz”.

Uzasadnione ryzyko nadużyć

W jednym z wcześniejszych artykułów informowaliśmy, że częstą podstawą roszczeń o zwrot subwencji jest tzw. „negatywna rekomendacja CBA”, powiązana z „ryzykiem wystąpienia nadużyć”. Ostateczna ocena zasadności tego argumentu należy do sądów, ale wiemy, że przedsiębiorcy, którzy zawarli umowy z PFR na początkowym etapie programu wsparcia, mogą być spokojniejsi.

W regulaminie programu „Tarcza Finansowa PFR 1.0” nie pojawiały się bowiem zapisy o rekomendacjach CBA. Oznacza to, że PFR nie ma podstaw, aby od beneficjentów tej edycji dochodzić roszczeń w oparciu o ogólnikowe twierdzenia o ryzyku nadużyć.

Ciężar dowodu i pomoc prawnika w sporze z PFR

Przed rozpoczęciem sporu sądowego warto pamiętać, że to po stronie powoda — w tym przypadku PFR — leży obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń. Fundusz przegrywał już sprawy właśnie dlatego, że nie był w stanie przedstawić wystarczających dowodów lub w ogóle nie wykazał, że doszło do jakichkolwiek naruszeń.

Poniżej przedstawiamy dla Państwa najczęściej pojawiające się zarzuty oraz nasz podpowiedzi co należy zweryfikować:

• Zarzut powiązań z innymi podmiotami – należy sprawdzić, czy faktycznie istnieją, a jeśli tak, to czy rzeczywiście wykluczały udział w programie (nie każde powiązanie ma taki skutek).
• Zarzut złożenia nieprawdziwych oświadczeń – warto zweryfikować, czy treść złożonych oświadczeń była zgodna z prawdą oraz czy ewentualne rozbieżności nie są spowodowane błędem formularza.
• Zarzut niewłaściwego wydatkowania środków – należy ocenić, czy PFR posiada dowody potwierdzające to naruszenie oraz czy naruszenie wystąpiło, warto przypomnieć sobie również to na co zostały wydatkowane środki.

Spory z Polskim Funduszem Rozwoju nie należą do najprostszych, warto więc skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Jeżeli otrzymali Państwo pozew od Polskiego Funduszu Rozwoju, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Radców Prawnych Chowaniec. Zapewniamy kompleksową pomoc prawną oraz reprezentację zarówno w toku postępowania, jak i w trakcie ewentualnych mediacji z PFR.