W niniejszym wpisie spróbujemy w przystępnej formie objaśnić, na czym polega amortyzacja przyspieszona, jakie są przesłanki do jej stosowania, a także wskażemy na współczynniki, które są stosowane do poszczególnych środków trwałych. W ramach uwag wstępnych wskazać należy na samo pojęcie amortyzacji. Mianowicie jest to termin odzwierciedlający systematyczne zużywanie się określonych składników, polegający na systematycznym rozłożeniu w czasie obciążeń wyniku finansowego wartością aktywów trwałych przez ich ekonomicznie uzasadniony okres używania. Środki trwałe nie zużywają się w sposób jednorazowy, a jednak generują one przychód przez cały okres gospodarczego wykorzystania.

Co to jest amortyzacja przyspieszona?

Polega ona na zwiększeniu wysokości odpisów amortyzacyjnych zaliczanych w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Stawki amortyzacji określone w wykazie stanowiącym załącznik do ustaw o podatku dochodowym ulegają podwyższeniu poprzez pomnożenie ich przez współczynnik nie wyższy niż 2,0. Zastosowanie amortyzacji przyspieszonej skutkuje skróceniem okresu amortyzacji.

Kiedy można zastosować przyspieszoną amortyzację?

W przypadku gdy zużycie środków trwałych wiąże się z większym od standardowego zużyciem, wówczas można zastosować przyspieszoną amortyzację. Mianowicie można zastosować ją do poszczególnych obiektów inwentarzowych środków trwałych, użytkowanych w warunkach gorszych od przeciętnych albo narażonych na szybkie zużycie. Wówczas mogą zostać podwyższone poszczególne stawki amortyzacyjne za pomocą współczynników zwiększających stawkę. W przypadku przyspieszonej amortyzacji przemnaża się stawkę podstawową przez wartość współczynnika.

Istotnym jest również wskazać, że w sytuacji wystąpienia bądź ustania okoliczności uzasadniających podwyższenie stawki amortyzacyjnej – zmiany można zastosować od następnego miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.

Wielkość współczynnika a kategoria środka trwałego

Dla poszczególnych kategorii środków trwałych ustawodawca zróżnicował współczynniki. Zasadniczo w przypadku amortyzacji przyspieszonej mamy do czynienia z trzema współczynnikami:

• 1,2
• 1,4
• 2,0

Podwyższenie następuje za pomocą wyżej wymienionych współczynników, nie wyższych niż:

• w przypadku budynków lub budowli:

- 1,2 - używanych w warunkach pogorszonych, to jest pod ciągłym oddziaływaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia;

- 1,4 - używanych w warunkach złych, to jest pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one do produkcji, wytwarzania, żrących środków chemicznych – dotyczy to również silnego działania na obiekt niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu;

• w przypadku maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego):

- 1,4 - wymagające szczególnej sprawności technicznej, używane w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają one ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie;

• w przypadku maszyn i urządzeń zaliczanych do grup 4-6 i 8:

- 2,0 - poddane szybkiemu postępowi technicznemu, to jest takie, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki zastosowaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostała aparatura naukowo – badawcza i doświadczalno – produkcyjna.