Coraz bardziej popularnym tematem w kontekście ochrony majątku staje się fundacja rodzinna. Choć instytucja ta zagościła w polskim systemie prawnym już kilka lat temu, nadal wiele osób nie zdaje sobie w pełni sprawy z możliwości, jakie oferuje. Skoro fundacja rodzinna jest odrębnym bytem prawnym, to nie powinna ona odpowiadać za zobowiązania fundatora… prawda? Odpowiedź na to pytanie znajdą Państwo w niniejszym artykule.
Wbrew swojej nazwie, fundacja rodzinna znacząco różni się od tego, co powszechnie rozumiemy pod pojęciem „fundacji”. Posiada ona odrębną od fundatora osobowość prawną, a jej podstawowym celem jest gromadzenie majątku oraz późniejsze zarządzanie przekazanymi jej przez fundatora środkami w interesie grona beneficjentów.
Osoby te oraz cel działania fundacji są wskazywane już na etapie tworzenia jej statutu. Fundacja rodzinna ma również za zadanie rozdzielać świadczenia pomiędzy beneficjentów z posiadanego przez siebie majątku. Instytucja ta cieszy się dużą popularnością w krajach zachodnich, gdzie jej głównym celem jest ochrona majątku przed rozdrobnieniem oraz uproszczenie procedur dziedziczenia.
Fundacja rodzinna może dodatkowo prowadzić działalność gospodarczą, jednak tylko w ograniczonym zakresie – o czym opowiemy w jednym z kolejnych artykułów.
W tym miejscu może nasunąć się pytanie: jak fundacja rodzinna ma się do odpowiedzialności za długi osoby, która przekazała jej swój majątek? Kwestia ta nie jest jednoznaczna i zależy w głównej mierze od tego, czy zobowiązanie powstało przed czy po założeniu fundacji.
Jeśli dług został zaciągnięty przed ustanowieniem fundacji rodzinnej, to odpowiada ona solidarnie wraz z fundatorem. Oznacza to, że wierzyciel ma swobodę wyboru, od kogo żądać zaspokojenia – od fundatora czy z majątku fundacji.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku długów powstałych po założeniu fundacji. W takiej sytuacji wierzyciel może dochodzić roszczeń wyłącznie jeżeli powstały one z tytułu obowiązku alimentacyjnego. Co więcej – musi najpierw podjąć próbę wyegzekwowania świadczenia bezpośrednio od fundatora. Dopiero w przypadku nieskutecznej egzekucji ma prawo sięgnąć po majątek fundacji.
Niezależnie od momentu powstania zobowiązania, fundacja rodzinna odpowiada jedynie do wysokości majątku, który został jej pierwotnie przekazany przez fundatora. Oznacza to -- zgodnie z art. 9 ustawy o fundacji rodzinnej – że przychody wygenerowane przez fundację w wyniku zarządzania tym majątkiem nie są objęte odpowiedzialnością wobec wierzycieli.
Kolejnym istotnym zagadnieniem jest kolejność zaspokajania zobowiązań przez fundację rodzinną. Reguluje to art. 37 ustawy o fundacji rodzinnej, zgodnie z którym w pierwszej kolejności zaspokajane są roszczenia alimentacyjne.
Uprawniony do alimentów ma także pierwszeństwo przed beneficjentami. Oznacza to, że w przypadku, gdy majątek fundacji nie wystarcza na pokrycie wszystkich zobowiązań, to właśnie osoba uprawniona do alimentów (np. dziecko fundatora) będzie zaspokojona w pierwszej kolejności, przed wypłatą świadczeń dla beneficjentów.
Kwestie związane z zarządzaniem fundacją rodzinną mogą wydawać się skomplikowane, jednak ich zrozumienie może przynieść wiele namacalnych korzyści. Jeżeli temat ten Państwa zainteresował lub zastanawiają się Państwo nad założeniem takowej fundacji, zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń, który specjalizuje się również w sprawach gospodarczych i cywilnych. Zachęcamy również do zapoznania się z naszym profilem na Instagramie: @kancelaria_chowaniec, na którym regularnie publikujemy przydatne i przystępne treści, również dla przedsiębiorców!
