Na wstępie warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czym właściwie jest działalność nierejestrowana? W myśl art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2023 będzie to 1.745,00 zł) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Ideą, która przyświecała ustawodawcy, który wprowadzał działalność nierejestrowaną było ułatwienie prowadzenia działalności o niewielkich rozmiarach. Podmioty takie mogą liczyć na wiele uproszczeń, a także zwolnień z kilku obowiązków. Niniejszy artykuł przybliży nieco temat działalności nierejestrowanej oraz odpowie na pytanie – czy kasa fiskalna w tego rodzaju działalności jest obowiązkowa.
Zalety prowadzenia działalności nierejestrowanej
1. PIT
Pierwszą zaletą prowadzenia działalności nierejestrowanej jest to, że przychody z niej nie są kwalifikowane jako zyski z działalności gospodarczej, lecz jako przychody z innych źródeł. W efekcie podatnicy uzyskujący przychody z tego tytułu nie mają obowiązku wpłacania miesięcznych zaliczek na podatek czy też prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wystarczy rozliczyć się jednorazowo, po zakończeniu roku podatkowego, w zeznaniu PIT-36.
2. ZUS
Kolejnym niezwykle korzystnym aspektem jest to, że prowadząc działalność nierejestrowaną nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Działalność nierejestrowana, a podatek VAT
Zagadnienie to w pewnym stopniu łączy się z tematyką kasy fiskalnej. W związku z powyższym należy postawić pytanie w zakresie definicji działalności nierejestrowanej na gruncie podatku VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W związku z powyższym wskazać należy, iż podatek VAT wprowadza własną definicję działalności gospodarczej, do której zalicza się również działalność nierejestrowana. W praktyce, ze względu na niską wartość sprzedaży, osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku (w tym zakresie stosuje się również wyłączenia podmiotowe), jednakże nie zmienia to faktu, że do działalności nierejestrowanej stosujemy odpowiednie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, w tym także te dotyczące kas fiskalnych.
Kasa fiskalna w działalności nierejestrowanej
Tak jak zostało wskazane powyżej – w zakresie kas fiskalnych w działalności ewidencjonowanej będziemy traktować tego rodzaju działalność jako działalność gospodarczą, zgodnie z definicją zawartą w ustawie o VAT. W tym zakresie nie tylko ustawa VAT ma odpowiednie zastosowanie, ale również rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Powoduje to, że co do zasady osoby fizyczne prowadzące działalność nierejestrowaną będą mogły skorzystać ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego na takich samych zasadach jak pozostali przedsiębiorcy. Jeżeli jednak – zgodnie z rozporządzeniem – nie kwalifikują się do zwolnienia z kasy fiskalnej, będą zobowiązani do zakupienia kasy fiskalnej.
W przypadku obowiązku zakupu kasy fiskalnej, aby właściwie prowadzić ewidencję oraz wydawać paragony podatnik musi posiadać NIP. Potwierdza to stanowisko organów, m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 24 września 2018 r. nr 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS. Aby uzyskać numer NIP podatnik musi złożyć do właściwego urzędu skarbowego druk NIP-7, zaznaczając w nim w części A.4. pkt 2: osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.
