Rozwiązanie spółki komandytowej następuje z chwilą jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy. Wykreślenie spółki z rejestru jest wpisem konstytutywnym, dokonywanym z urzędu lub na wniosek uprawnionego podmiotu. W tym zakresie należy wskazać, iż istnieją dwie możliwości rozwiązania spółki komandytowej – rozwiązanie spółki po przeprowadzeniu likwidacji oraz rozwiązanie spółki komandytowej bez przeprowadzania likwidacji. W poniższym artykule przedstawimy oba procesy, aby nieco zobrazować różnice oraz korzyści płynące z wyboru odpowiedniego sposobu zakończenia działalności spółki.
Likwidacja spółki komandytowej
Likwidacja spółki komandytowej jest to proces, polegający na działaniach zmierzających do zakończenia prowadzenia działalności spółki, ściągnięcia przysługujących spółce wierzytelności wobec dłużników i wypełnieniu wszystkich zobowiązań oraz upłynnieniu pozostałego majątku spółki. Celem powyższych działań jest ustanie bytu podmiotu. Przeprowadzenie likwidacji spółki komandytowej jest konieczne w przypadku zaistnienia chociażby jednej z przyczyn rozwiązania spółki, które wymienione są enumeratywnie w Kodeksie spółek handlowych, a prezentują się następująco:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki;
- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
- ogłoszenie upadłości spółki;
- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;
- wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;
- prawomocne orzeczenie sądu.
Jak przebiega proces likwidacji spółki komandytowej?
Zajście przyczyn rozwiązania spółki powoduje z mocy prawa wszczęcie postępowania likwidacyjnego. Zgodnie z art. 70 ust. 1 k.s.h., który dotyczy spółki jawnej, ale stosuje się go odpowiednio do spółki komandytowej na podstawie art. 103 k.s.h., likwidatorami spółki komandytowej z mocy prawa stają się wszyscy wspólnicy, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej. W tym zakresie pojawiają się pewne wątpliwości z wykładnią tego przepisu ze względu na różny charakter podmiotowy wspólników spółki komandytowej, którzy mogą być komplementariuszami lub komandytariuszami.
Aktualnie w doktrynie najbardziej dominujący pogląd wskazuje na brak możliwości, aby komandytariusz z mocy prawa stał się likwidatorem – ze względu na szczególny charakter spółki komandytowej. W związku z powyższym, co do zasady, likwidatorami będą komplementariusze. Likwidator ma obowiązek w terminie 7 dni od otwarcia likwidacji dokonać zgłoszenia do sądu rejestrowego, które będzie obejmowało informację o otwarciu likwidacji, osobach pełniących funkcję likwidatorów wraz z ich adresem do doręczeń oraz sposobie reprezentowania spółki przez likwidatorów. Dodatkowo, likwidatorzy mają obowiązek poinformować Urząd Skarbowy o zmianie danych spółki i dodaniu frazy „w likwidacji” oraz dokonania zmian danych w zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towarów i usług. Jedną z najważniejszych rzeczy podczas likwidacji spółki komandytowej jest sporządzenie bilansu spółki na dzień rozpoczęcia likwidacji. Bilans należy sporządzić w ciągu 15 dni od otwarcia likwidacji – powinien on zawierać wycenę aktywów zgodnie z Ustawą o rachunkowości.
Następnym krokiem jest spłacenie z majątku spółki wszystkich zobowiązań spółki oraz pozostawienie odpowiednich kwot na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Po tym wszystkim, pozostałą cześć majątku dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały, a nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Na koniec likwidatorzy sporządzają bilans zakończenia likwidacji oraz zgłaszają zakończenie likwidacji i składają wniosek o wykreślenie spółki z rejestru – mają na to 7 dni od dnia zakończenia likwidacji.
Kto reprezentuje spółkę w likwidacji?
Rozwiązanie spółki komandytowej bez przeprowadzenia likwidacji
Zgodnie z art. 67 k.s.h. w przypadku zaistnienia przyczyn rozwiązania spółki należy przeprowadzić likwidację, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki. W związku z powyższym, jeżeli umowa spółki nie stanowi o sposobie likwidacji w inny, konkretny sposób, wtedy wspólnicy mogą rozwiązać spółkę komandytową poprzez podjęcie jednomyślnej uchwały w tym zakresie. W uchwale należy także wskazać przechowawcę ksiąg i dokumentów spółki oraz adres, gdzie będą się one znajdować, po wykreśleniu spółki z Krajowego Rejestru Sądowego. Wspólnicy powinni uzgodnić między sobą kwestie zabezpieczenia i podziału majątku spółki oraz ustalić zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Po dokonaniu wskazanych czynności wspólnicy powinni złożyć wniosek do sądu rejestrowego o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców. Do takiego wniosku powinni dołączyć stosowną uchwałę wspólników.
Rozwiązanie spółki komandytowej – podsumowanie
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – Portalu Rejestrów Sądowych. Niezależnie od tego, czy rozwiązaniu spółki towarzyszył proces likwidacji, czy też nie – rozwiązanie spółki następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o jej wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego.
