Na tak postawione pytanie nie można odpowiedzieć w sposób jednoznaczny. W momencie podejmowania decyzji o przekształceniu swojej jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę czy też w sytuacji zarejestrowania nowej spółki, przede wszystkim należy wziąć pod uwagę to, czy nasza działalność jest obarczona ryzykiem. Ponadto ważnymi aspektami do przeanalizowania w trakcie podejmowania decyzji co do rodzaju spółki są także metody wypłaty zysku ze spółki, obciążenia podatkowo-składkowe czy kwestia prowadzenia księgowości. Dlatego należy przeanalizować wyżej wskazane czynniki, które to pozwolą na dopasowanie odpowiedniego rodzaju spółki do profilu naszej działalności. W niniejszym artykule zostaną przeanalizowane wybrane rodzaje spółek, ich główne wady i zalety, z uwzględnieniem wyżej wskazanych kryteriów.
Wady i zalety różnych rodzajów spółek
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
W pierwszej kolejności przeanalizowana zostanie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: spółka z o.o.), która jest jedną ze spółek kapitałowych. W przypadku założenia spółki z o.o. należy mieć na uwadze sformalizowaną procedurę – Kodeks spółek handlowych wymaga zawarcia spółki w formie aktu notarialnego. Oczywiście można też skorzystać z systemu S24, który umożliwia rejestrację bez wizyty u notariusza, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w ciągu 24 godzin. W tym punkcie należy także zwrócić uwagę, że kapitał zakładowy musi zostać określony w umowie spółki, a jego wartość minimalna wynosi 5 000 zł. Główną zaletą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że za zobowiązania spółki odpowiedzialność ponosi wyłącznie spółka, która jest odrębnym podmiotem prawa od wspólników spółki. Oznacza to, że w przypadku, gdy nasza działalność jest obarczona znacznym ryzykiem, winniśmy rozważyć przede wszystkim ten rodzaj spółki. Wspólnicy spółki z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności względem wierzycieli spółki. W przypadku gdy wspólnik spółki z o.o. jest jednocześnie członkiem zarządu – wówczas ponosi on solidarną odpowiedzialność wraz z innymi członkami zarządu, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Oczywiście wspólnik będący członkiem zarządu może uwolnić się od tej odpowiedzialności poprzez złożenie we właściwym momencie wniosku o upadłość.
Odnośnie do opodatkowania, spółka z o.o. podlega opodatkowaniu CIT-em w stawce 9% (tzw. mały CIT) lub 19% (tzw. duży CIT). Podatnikami małego CIT-u mogą być spółki po spełnieniu ustawowych warunków. Do tych warunków należą m.in.:
- osiągnięcie przychodów w wysokości poniżej 2 000 000 euro rocznie;
- podatnik nie powstał w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę;
- podatnik nie powstał w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną.
W kontekście wypłaty zysku ze spółki z o.o. wskazać należy, że podstawową metodą wypłaty zysku ze spółki z o.o. jest dywidenda. Jednocześnie jest to najdroższy sposób wypłaty zysku ze spółki i nie może ona stanowić kosztu uzyskania przychodu dla spółki. W przypadku małego podatnika CIT – efektywne opodatkowanie dywidendy wynosi 26,3%. Z kolei w przypadku dużego podatnika CIT – efektywne opodatkowanie wynosi 35,49%. Pozostałe metody wypłaty zysku, takie jak:
- wynagrodzenie z tytułu członka zarządu;
- wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne;
- świadczenie odpłatnych usług na rzecz spółki przez wspólników.
– mogą stanowić koszt uzyskania przychodów dla spółki i nie są opodatkowanie „podwójnie” tak jak dywidenda.
Istotną wadą w przypadku prowadzenia spółki z o.o. jest kwestia prowadzenia pełnej księgowości. W przypadku zlecenia prowadzenia księgowości do zewnętrznego biura rachunkowego należy mieć na uwadze, że będzie to kosztowne.
W kontekście obciążeń składkowych istotnym plusem w przypadku prowadzenia spółki z o.o. ze wspólnikiem czy też wspólnikami nie ma konieczności uiszczania ZUS-u. Obowiązek uiszczania ZUS-u w pełnej wysokości pojawia się w przypadku prowadzenia jednoosobowej spółki z o.o.
Spółka komandytowa
W przypadku gdy nasza działalność nie jest obarczona ryzykiem, warto rozważyć spółkę komandytową. Odnośnie do kwestii związanych z odpowiedzialnością, wskazać należy, że w pierwszej kolejności za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka z własnego majątku. W dalszej kolejności odpowiedzialność ponoszą wspólnicy spółki. Co najmniej jeden wspólnik – komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia. Natomiast komandytariusz – odpowiada do wysokości sumy komandytowej. Istotnym plusem jest również to, że przepisy nie przewidują minimalnej wartości wkładów, jakie muszą wnieść wspólnicy do spółki komandytowej.
Odnośnie do opodatkowania, spółka komandytowa od 2021 r. jest również podatnikiem CIT-u – w zależności od uzyskiwanych dochodów stawka wynosi 9% lub 19%. Zyski wypłacone przez spółkę jej wspólnikom podlegają opodatkowaniu 19% stawką. Wypłata zysku odbywa się w ramach dywidendy. Możliwa jest także wypłata zaliczek na poczet dywidendy z danego roku obrotowego.
W przypadku komplementariuszy – możliwe jest zastosowanie odliczenia od należnego podatku kwoty CIT zapłaconego przez spółkę – w wysokości odpowiadającej stosunkowi udziału komplementariusza w spółce. Kwota pomniejszenia nie może przekroczyć kwoty zryczałtowanego podatku. Dzięki temu odliczeniu nie ma podwójnego opodatkowania, tak jak ma to miejsce w przypadku spółki z o.o.
Natomiast w przypadku komandytariuszy nie zostało przewidziane powyższe odliczenie. Komandytariusz może jednak odliczyć od należnego podatku kwotę stanowiącą 50% przychodów uzyskanych przez niego z tytułu udziału w zyskach w spółce od podstawy opodatkowania, jednakże nie więcej niż 60 000 zł w danym roku podatkowym.
Odnośnie do obciążeń składkowych, w spółce komandytowej – ZUS płacony jest w pełnej wysokości. Natomiast co ciekawe, składka zdrowotna jest zryczałtowana – wynosi ok. 559 zł.
Odnośnie do istotnych zalet spółki komandytowej podkreślić należy brak obowiązku uiszczania daniny solidarnościowej, gdyż to osoby fizyczne zobligowane są do jej zapłaty w wysokości 4% podstawy obliczenia tej daniny. Przykładowo, w przypadku spółki jawnej czy jednoosobowej działalności gospodarczej – uiszczenie daniny solidarnościowej jest obligatoryjne po osiągnięciu dochodu przekraczającego kwotę 1 000 000 zł.
Również w przypadku spółki komandytowej wadą jest obowiązek prowadzenia pełnej księgowości.
Estoński CIT
W przypadku spółek – podatników CIT-u, czyli m.in. dla spółki z o.o., spółki komandytowej czy komandytowo-akcyjnej – istnieje możliwość wyboru estońskiego CIT-u (tzw. ryczałt od dochodów spółek). Polega on na tym, że tak długo, jak cały dochód jest reinwestowany w spółce, tak długo nie ma podatku dochodowego. W przypadku wyboru spółki, która jest podatnikiem CIT-u i braku konieczności częstej wypłaty zysku ze spółki – warto rozważyć przejście w reżim estońskiego CIT-u.
