Zagadnienie podatku od nieruchomości reguluje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W kontekście niniejszego wpisu skupimy się na samych budynkach oraz ich opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Kto może być podatnikiem podatku od nieruchomości?
Podatnikami podatku od nieruchomości są przede wszystkim:
- osoby fizyczne,
- osoby prawne oraz
- jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.
Jednocześnie wspomniane podmioty winny być właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych, użytkownikami wieczystymi gruntów, posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości
Zanim przejdziemy do rozważań kwestii wskazanej w podtytule, warto wyjaśnić krótko samo pojęcie budynku. W ustawie o opłatach i podatkach lokalnych zaproponowano następującą definicję budynku: obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości, zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, powstaje z mocy prawa, od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje w okresach miesięcznych.
Niemniej co w przypadku obowiązku podatkowego w stosunku do nowo wybudowanych budynków? Stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w przypadku budynków lub ich części oraz budowli obowiązek podatkowy powstaje dopiero od początku roku następującego po roku, w którym budowa wspomnianych obiektów została zakończona lub w którym rozpoczęto użytkowanie budynku albo jego części przed ich ostatecznym wykończeniem. Oznacza to, że powstanie obowiązku podatkowego uzależnione jest od istnienia budynku. Jednocześnie warto zastanowić sięnad powstaniem obowiązku podatkowego, kiedy on właściwie powstanie?
Przykładowo, jeżeli ukończymy budowę budynku lub rozpoczniemy użytkowanie budynku jeszcze niewykończonego ostatecznie 2 stycznia 2024 r. – wówczas obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstanie dopiero od 1 stycznia 2025 r., czyli w następnym roku. Jednocześnie w kontekście analizowanego ust. 2 należy mieć na uwadze, że rozpoczęcie użytkowania budynku jeszcze niewykończonego ostatecznie powoduje konieczność zapłacenia podatku ustalanego od całego budynku od początku następnego roku, niezależnie od tego, ile kolejnych lat będą remontowane piętra niewyremontowane – w konsekwencji również te piętra będą podlegały pod opodatkowanie.
Co istotne, moment powstania obowiązku podatkowego dotyczy wszystkich nowo wybudowanych budynków, niezależnie od tego, czy ich właścicielem lub posiadaczem jest inwestor, czy też nabywca (tak: wyrok NSA z dnia 14 kwietnia 2023 r., sygn.: III FSK 1987/21).
Czy budynek nieoddany do użytkowania podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?
Wiemy już z analizy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, że dla powstania obowiązku podatkowego dla nowo powstałych budynków kluczowy jest obowiązek zgłoszenia zakończenia budowy lub rozpoczęcie użytkowania budynku albo jego części przed ostatecznym wykończeniem. W przypadku zgłoszenia zakończenia budowy, kluczowe będzie wówczas zawiadomienie organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, a ten następnie winien zawiadomić organ podatkowy, stosownie do treści art. 54 Prawo budowlane. Niemniej co w sytuacji nieoddania budynku do użytkowania? Czy wówczas budynek ten podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? W kontekście powyższego – tak, budynek nieoddany do użytkowania może podlegać opodatkowaniu, jeżeli podatnik faktycznie zaczął budynek użytkować lub jego część.
Jak wyłączyć budynek z podatku od nieruchomości?
Przepisy w obecnym brzmieniu nie pozwalają na to, aby w sposób arbitralny wyłączyć budynek z podatku od nieruchomości. Do wyłączenia budynku z podatku nieruchomości może dojść wówczas, gdy obiekt utraci cechy konstytutywne budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co potwierdza chociażby Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 października 2020 r., sygn.: II FSK 1729/18.
Kiedy nie płaci się podatku od nieruchomości?
Zwolnienia zostały przewidziane przede wszystkim w art. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Niemniej inne zwolnienia w podatku od nieruchomości, które wynikają z innych, niepodatkowych ustaw dotyczą:
- kościołów i związków wyznaniowych,
- specjalnych stref ekonomicznych,
- Skarbu Państwa w zakresie nieruchomości przeznaczonych na budowę dróg.
Przechodząc już do treści art. 7 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zwolnienie przewidziano między innymi dla następujących nieruchomości:
- gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej,
- gruntów, budynków i budowli pozostałych po likwidacji linii kolejowych lub ich odcinków – do czasu przeniesienia ich własności lub prawa użytkowania wieczystego,
- gruntów, budynków i budowli na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego,
- budynków gospodarczych lub ich części, które służą do działalności leśnej lub rybackiej,
- budynków gospodarczych lub ich części, położonych na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej,
- budynków gospodarczych lub ich części, zajętych na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,
- gruntów stanowiących nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej,
- nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego;
- publicznych i niepublicznych jednostek organizacyjnych objętych systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową,
- żłobków i klubów dziecięcych oraz prowadzących je podmiotów, w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego.
Wyżej zostały wskazane tylko niektóre zwolnienia od podatku od nieruchomości, te najistotniejsze. W razie jakichkolwiek pytań, zachęcamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń.
