Słowo alimenty wywodzi się z języka łacińskiego “alimentum” i oznacza żywność, pokarm. Najczęściej kojarzą się one z konkretną kwotą, płatną przez jednego z rodziców na rzecz dziecka. Niemniej alimenty mogą być także przyznane na żonę czy nawet na byłą żonę. W niniejszym wpisie omówimy kwestię alimentów na żonę (w tym także byłą żonę). Zachęcamy do zapoznania się z dalszą częścią wpisu.

Kiedy mąż musi płacić alimenty na żonę?

Zgodnie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Nierzadko jest tak, że małżonkowie decydują się na podział, w którym to jeden współmałżonek podejmuje większe starania o pozyskanie środków finansowych na rzecz zaspokajania potrzeb rodziny, natomiast współmałżonka – podejmuje pracę zarobkową w ograniczonym zakresie bądź całkowicie z niej rezygnuje na rzecz prowadzenia wspólnego gospodarstw domowego, wychowania dzieci itd. W przypadku, gdy mąż nie przyczynia się w sposób wystarczający do zaspokajania potrzeb rodziny – wówczas żona ma możliwość wystąpienia z powództwem o zobowiązanie do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Ponadto należy również zwrócić uwagę na treść art. 28 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z którego wynika, że jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

Natomiast w przypadku, gdy dochodzi do rozwodu – wówczas obowiązek alimentacyjny może pojawić się zarówno przy rozwodzie bez orzekania o winie (tzw. rozwód za porozumieniem stron), jak i przy orzeczeniu o winie jednego z małżonków, tj. małżonek niewinny może żądać od małżonka winnego alimentów. Zgodnie z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ustawodawca wyróżnił obowiązek alimentacyjny:

  • zwykły (art. 60 § 1), oraz
  • rozszerzony (art. 60 § 2).

Odnośnie do zwykłego obowiązku alimentacyjnego, przesłanką konkretyzacji obowiązku alimentacyjnego jest ustalenie przez sąd stanu niedostatku małżonka uprawnionego. Co istotne, stan niedostatku nie musi istnieć w chwili orzeczenia rozwodu. Z kolei w przypadku rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego – przyznanie alimentów nie jest uzależnione od ustalenia „stanu niedostatku”. Obowiązek alimentacyjny z § 2 wyznacza szerszy zakres potrzeb alimentowanego, a przyznanie alimentów na tej podstawie uzależnione jest od wystąpienia dwóch rodzajów przesłanek, tj. wyłącznej winy rozkładu pożycia po stronie małżonka zobowiązanego oraz spowodowania przez rozwód istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego, niemającego jednak cech niedostatku.

Przeczytaj również na temat rozwód bez orzekania o winie a alimenty i podział majątku.

Ile wynoszą alimenty na żonę?

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Tym samym oznacza to, że nie ma możliwości wskazania konkretnych kwot alimentów (minimalnych, maksymalnych, stałych). Sąd indywidualnie bada w każdej sprawie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobki zobowiązanego, z uwzględnieniem wyżej wskazanych przepisów.

Jak obliczyć alimenty na żonę?

W pierwszej kolejności sprawdzana jest wysokość dochodów oraz kosztów utrzymania małżonka zobowiązanego. W toku postępowania sądowego dokonywana jest także przez sąd weryfikacja kosztów utrzymania małżonka obowiązanego oraz jego zakres możliwości zarobkowych i majątkowych. Ponadto należy wziąć także pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Każdorazowo sąd dokonuje stosownych obliczeń, biorąc pod uwagę wyżej wskazane okoliczności.