Podstawową zasadą na gruncie polskich przepisów prawa spadkowego jest to, że w sytuacji, gdy nie mamy sporządzonego testamentu, wówczas stosuje się zasady dziedziczenia ustawowego. Dlatego niniejszy wpis poświęcimy zagadnieniom związanym z dziedziczeniem po teściach. Zapraszamy do lektury!
Spadek po rodzicach – czy współmałżonek ma do niego prawo?
Na tak postawione pytanie możemy tylko odpowiedzieć znaną wszystkim formułą – to zależy! W przypadku dziedziczenia ustawowego – współmałżonek nie ma prawa do spadku po rodzicach, żaden z przepisów Kodeksu cywilnego nie przewiduje takowej możliwości. Natomiast w przypadku wyraźnej woli teściów co do dziedziczenia synowej/zięcia wyrażonej w testamencie – wówczas nie ma przeszkód, aby współmałżonek miał do niego prawo, oczywiście przy założeniu, że nie zajdą przesłanki do tego, aby wyłączyć od dziedziczenia daną osobą (w omawianej sytuacji – współmałżonka). Poniżej rozwijamy nieco szerzej wątek dziedziczenia po rodzicach.
Czy żona dziedziczy spadek po rodzicach męża?
Stosownie do treści art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego, w przypadku dziedziczenia ustawowego – w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Co to oznacza w praktyce? Mianowicie to, że żona nie należy do kręgu ustawowych spadkobierców i nie ma możliwości, aby na podstawie samej ustawy dziedziczyła cokolwiek po rodzicach męża. Z treści przywołanego przepisu jasno wynika, że to dzieci są powołane jako pierwsze oraz małżonek i dziedziczą oni w częściach równych. Niemniej część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku. Tym samym oznacza to, że jedyną możliwością, aby żona dziedziczyła spadek po rodzicach pozostaje testament sporządzony przez rodziców męża, w którym to żona zostaje wprost wskazana jako spadkobierczyni.
Jednocześnie w kontekście omawianego wątku należy postawić pytanie co w sytuacji, jeśli między małżonkami panuje ustrój wspólności ustawowej – czy wówczas przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie stanowią niejako “automatycznie” część majątku wspólnego małżonków? Otóż nie do końca! Należy zwrócić szczególną uwagę na przepis art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z którego wynika, że do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Oznacza to, iż ustawodawca przyjął zasadę, iż wola darczyńcy, spadkodawcy bądź zapisodawcy może jedynie zadecydować o przynależności danego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego małżonków. W przypadku braku takowej woli – nie ma możliwości, aby nawet w ustroju wspólności ustawowej doszło do tego, aby dany przedmiot majątkowy nabyty w ramach dziedziczenia czy to ustawowego czy testamentowego stał się także własnością żony.
Kto dziedziczy po rodzicach męża?
Konkludując, z powyższego wynika, iż w pierwszej kolejności do dziedziczenia po rodzicach powołani są zstępni, tj. dzieci. W przypadku, gdyby zmarł jeden rodzic – w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Z kolei w przypadku dziedziczenia testamentowego – w pewnym uproszczeniu – decyduje wola spadkodawcy.
Jeśli przepisy prawa spadkowego są dla Ciebie niejasne, skontaktuj się z radcą prawnym Toruń, który indywidualnie rozpatrzy Twoją sprawę.
