Nierzadko zdarzają się sytuacje, w których babcia, jak i dziadek mają bardzo dobre relacje z wnukami i to im chcą przekazywać pewne darowizny np. w formie środków pieniężnych. Dziadkowie mogą również w testamencie wskazać swoje wnuki jako spadkobierców, pomijając przy tym swoje dzieci. Czy wówczas muszą uzyskać zgodę od swoich dzieci? Czy mogą to zrobić w sposób dobrowolny?
Czy można dokonać darowizny dla wnuka z pominięciem własnych dzieci?
Kodeks cywilny wskazuje, że umowa darowizny dotyczy sytuacji, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Wobec tego, prowadzi to do wniosku, iż umowę darowizny za życia może dokonać dziadek czy też babcia na rzecz swojego wnuczka bądź kilku wnucząt. Możliwe jest dokonanie darowizny na wnuka, a nie na swoje dzieci. Nie ma przy tym potrzeby uzyskiwania zgody od własnego dziecka. Należy jednak przy tym pamiętać o pewnych formalnościach o charakterze podatkowym. Sprawdź, czy darowizna jest opodatkowana.
Czy wnuk wypłaca zachowek żyjącym dzieciom spadkodawcy?
Na mocy art. 991 § 2 k.c., jeśli uprawnieni (czyli m.in. dzieci spadkodawcy) nie otrzymają należnego im zachowku w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, bądź w postaci świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, wówczas przysługuje im roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia od (w tym przypadku) wnuka. Oznacza to, iż wnuk, który został wskazany w testamencie, będzie zobowiązany do wypłaty zachowku żyjącym dzieciom spadkodawcy. Jednak w przypadku, jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu i darował wnukowi 10 lat wcześniej np. nieruchomość, to wówczas przy obliczaniu zachowku nie dolicza się darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku.
Czy osoba pominięta w testamencie może żądać zachowku?
Osoba sporządzająca testament ma pełną swobodę w tym, kto zostanie jego spadkobiercą testamentowym. Jednak nie oznacza to, że osoba, która nie została objęta w testamencie, nie ma prawa do zachowku. Jednak katalog osób uprawnionych do zachowku jest zamknięty i to kodeks cywilny wskazuje, kto i w jakiej wysokości ma prawo do zachowku. Według niego, prawo do zachowku mają:
- zstępni,
- małżonek,
- rodzice spadkodawcy.
Jeśli uprawniony przysługuje połowa wartości udziału spadkowego, jednak jeśli jest on w sposób trwały niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, wówczas należą im się dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Dowiedz się więcej na temat przepisania majątku za życia a zachowku.
