Bardzo często spotykamy się z sytuacją, w której klienci zwracają się do nas z zapytaniem odnośnie obejścia przepisów prawa podatkowego. Sprowadza się to zazwyczaj do zasadniczego pytania – czy da się coś zrobić żeby nie płacić tego podatku? Oczywiście bardzo często da się coś zrobić i od tego jesteśmy – aby pomagać płacić możliwie jak najniższe podatki. Jednakże w wielu sytuacjach uniknięcie ciężaru podatkowego jest niemożliwe. W takich sytuacjach niezwykle ciężko jest wytłumaczyć klientowi, że stan faktyczny nie pozwala na żaden manewr, zwłaszcza jeżeli księgowa jego kolegi mówiła coś innego. Co sprawia, że pomimo – jakby się wydawało – dobrego pomysłu na optymalizację podatkową, nie możemy jej dokonać? Przedstawiamy Państwu… klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania.
Istota klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania
Regulacja w zakresie niniejszej klauzuli została opisana w art. 119a Ordynacji podatkowej. Zgodnie z ww. przepisem, jeżeli dana czynność była ukierunkowana na osiągnięcie korzyści podatkowej oraz sprzeczna w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, a sposób działania był sztuczny – to czynność taka nie skutkuje osiągnieciem korzyści podatkowej. Czynność taka, dla celów wyliczenia podatków, zostanie „anulowana”.
Co ciekawe, omawiana klauzula ma zastosowanie w zakresie czynności dokonanych zgodnie z prawem, na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów. W sytuacji, gdy ktoś uchyla się od płacenia podatków bez podstawy prawnej, to mamy do czynienia z kodeksem karnym skarbowym. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania dotyczy tylko i wyłącznie czynności dokonanych zgodnie z prawem, w celu obejścia przepisów.
Warto bliżej przyjrzeć się przesłankom zastosowania klauzuli.
- Ukierunkowanie na osiągnięcie korzyści podatkowej – coś do czego dąży każdy podatnik, piękny sen z którego nie chcemy się budzić. Niech pierwszy rzuci kamieniem przedsiębiorca, który podczas planowania czynności biznesowych nie kierował się osiągnięciem korzyści podatkowej.
- Sprzeczność z przedmiotem lub celem ustawy – tutaj mniej więcej sprawa jest prosta, gdyż zasadniczo celem każdej ustawy podatkowej jest zapewnienie wpływów do budżetu. Zatem dokonanie jakiejkolwiek czynności, która jest sprzeczna z tym celem, wypełnia niniejszą przesłankę.
- Sztuczny sposób działania – sztuczność objawia się w sytuacji, kiedy podatnik dokonuje danej czynności bez racjonalnego wytłumaczenia. Organy podatkowe w tym zakresie odnoszą się często do „racjonalnego podmiotu gospodarczego” i przez ten pryzmat oceniają daną czynność.
Ważną kwestią jest fakt, iż wszystkie te przesłanki muszą zostać spełnione łącznie. Nie wystarczy zatem samo ukierunkowanie na osiągnięcie korzyści podatkowej lub sama sztuczność działania. Jednakże zapewniamy, że w praktyce wszystkie te motywy stoją blisko siebie, przez co większość prób optymalizacji podatkowej jest narażona na taką właśnie wykładnię.
Postępowanie w sprawie zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania
Organem prowadzącym postępowanie w sprawie unikania opodatkowania jest Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Podmiot ten posiada uprawnienie zarówno do wszczynania takich postępowań, jak i do przejmowania już toczących się postępowań, jeżeli okaże się, że w danej sprawie doszło do unikania opodatkowania. Postępowanie kończy się wydaniem decyzji. W razie stwierdzenia, że w sprawie nie zachodzą przesłanki zastosowania klauzuli Szef KAS umarza postępowanie lub przekazuje sprawę właściwemu organowi podatkowemu.
Czy warto bawić się w unikanie opodatkowania?
To zależy – można, ale trzeba liczyć się z konsekwencjami. My ze swojej strony nie możemy proponować rozwiązań, które mogłyby zostać potraktowane w przyszłości jako unikanie opodatkowania. Z drugiej strony, obejścia prawa mają to do siebie, że niezwykle trudno je wykryć, gdyż wszelkie czynności są dokonywane na podstawie przepisów prawa. Taki stan rzeczy znacznie utrudnia prace organom podatkowym.
W każdym razie, najważniejsze jest to, abyś zapamiętał Drogi Podatniku, że na każdą próbę uniknięcia zapłacenia podatku, skarbówka ma narzędzia do walki z tym. Jeżeli jednak po przeczytaniu tego artykułu dalej chcesz płacić możliwie jak najniższe podatki – zapraszamy do kontaktu, postaramy się pomóc w taki sposób, aby zmniejszenie ciężaru podatkowego nie było przyczyną przykrych konsekwencji w przyszłości.
