Wraz z wejściem w życie w 2018 roku ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu wiele branż zostało wywrócone do góry nogami. Ilość dodatkowych wymagań, nakazów i zakazów może przytłaczać i przyprawiać wręcz o zawrót głowy. Jeżeli jednak nie chcemy prowadzić działalności w jednej z newralgicznych dziedzin takich jak chociażby rynki finansowe, obrót metalami szlachetnymi czy walutami – warto zapoznać się z najbardziej powszechnym obowiązkiem, dotyczącym spółek – Centralnym Rejestrem Beneficjentów Rzeczywistych.
Kto jest beneficjentem rzeczywistym?
Jak już zostało wspomniane wyżej, CRBR najczęściej będzie dotyczył spółek prawa handlowego. Od momentu zarejestrowania podmiotu w KRS mamy 14 dni na dokonanie stosownego zgłoszenia do CRBR. Warto pamiętać, że tego zgłoszenia dokonać można jedynie w formie elektronicznej za pośrednictwem strony rejestru. Kto jednak będzie beneficjentem rzeczywistym spółki i kogo w tym zgłoszeniu zamieścić? Beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna, sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem zobowiązanym do zgłoszenia w CRBR. Temu obowiązkowi podlegają wszystkie spółki prawa handlowego. W spółkach osobowych co do zasady są nimi wspólnicy posiadający prawo do reprezentacji. Zatem jeżeli wspólnik nie posiada uprawnienia do reprezentowania spółki, nie będzie co do zasady konieczności zgłoszenia go do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.
Beneficjent rzeczywisty w spółkach kapitałowych
W spółkach kapitałowych sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana. Podstawową przesłanką do zgłoszenia do CRBR wspólnika jest to, aby posiadał więcej niż 25% udziałów bądź akcji danej spółki. Czujny umysł mógłby zadać w tej sytuacji pytanie: co w przypadku, jeżeli żaden wspólnik nie przekracza tego limitu? Czy wówczas nie ma konieczności zgłaszania kogokolwiek do CRBR? W sytuacji, w której nikt nie przekracza limitu udziałów bądź akcji, należy sięgnąć do kolejnych warunków, przewidzianych w ustawie. W następnej kolejności należy sprawdzić, czy któremuś ze wspólników nie przysługuje więcej niż 25% głosów w organie stanowiącym spółki. Może mieć miejsce sytuacja, w której mimo braku wystarczającej liczby udziałów, są one na tyle uprzywilejowane co do głosu, że jeden ze wspólników będzie dysponował odpowiednią ilością głosów np. na zgromadzeniu wspólników, aby kwalifikować się do zgłoszenia do CRBR. Beneficjentem rzeczywistym w spółce kapitałowej są również osoby kontrolujące podmiot, który posiada więcej niż 25% udziałów we właściwej spółce. Z tego też powodu beneficjentem rzeczywistym spółki nie zawsze może być jej wspólnik. Jeżeli w spółce A ponad 25% udziałów posiada spółka B, to beneficjentem rzeczywistym spółki A nie będzie spółka B, lecz wspólnicy ją kontrolujący. Jeżeli nawet i te metody zawiodą, to w ostateczności ustawa przewiduje możliwość zgłoszenia jako beneficjentów rzeczywistych spółki osób, zajmujących wyższe stanowiska kierownicze. Warto pamiętać, że takie osoby mogą zostać zgłoszone jedynie w sytuacji, w której na podstawie poprzednich reguł nie da się wskazać żadnego innego beneficjenta rzeczywistego!
Zobacz, jak sporządzić umowę spółki.
Gdzie jeszcze zgłoszenia do CRBR?
Mimo że podmiotami głównie dokonującymi zgłoszeń do rejestru są spółki prawa handlowego, to obowiązek ich dokonywania ciąży również na innych podmiotach. Oprócz spółek handlowych i spółek europejskich zgłoszeniu podlegają m.in. spółdzielnie mieszkaniowe, stowarzyszenia rejestrowe, fundacje oraz fundacje rodzinne.
Oczywiście tematyka tego, kto jest, a kto nie jest beneficjentem rzeczywistym jest o wiele bardziej skomplikowana. Ilość reguł i wyjątków dotyczących wskazanych podmiotów jest na tyle duża, że szczegółowe omówienie ich wszystkich w jednym artykule nie byłoby możliwe. Jeżeli jednak mają Państwo wątpliwości, a planują Państwo założyć spółkę, zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń, który specjalizuje się również w zakresie wszelkich formalności związanych z procesem zakładania spółek.
