W niniejszym wpisie przedstawiamy porównanie dwóch spółek osobowych – spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej, zaczynając od zawiązania, przechodząc przez kwestię wkładów, organizację, aż do rozwiązania i likwidacji.
Zawiązanie spółki
Zakładanie spółek to proces formalnego rejestrowania przedsiębiorstw w formie spółek handlowych. Poniżej przedstawiamy proces zakładania spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej.
Komandytowa
Zawarcie umowy spółki komandytowej wymaga formy aktu notarialnego. Niemniej umowa spółki komandytowej może zostać zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, przez tzw. system s24. Wówczas skorzystanie z trybu wzorca umowy wyłącza udział notariusza.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”. Oczywiście dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.”. W przypadku, gdy komplementariuszem jest osoba prawna, np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”.
Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Komandytowo-akcyjna
Zawarcie statutu spółki komandytowo-akcyjnej wymaga formy aktu notarialnego. Nie została przewidziana możliwość zawarcia statutu spółki za pośrednictwem systemu s24.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku spółki komandytowej, jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna”.
Minimalna wartość wkładów
Komandytowa
Nie została przewidziana przez ustawodawcę minimalna wartość wkładów.
Komandytowo-akcyjna
Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych.
Wspólnicy i ich odpowiedzialność
Komandytowa
W przypadku spółki komandytowej wyróżniamy następujących wspólników:
- komplementariusza oraz
- komandytariusza.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń. Natomiast komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
W kontekście firmy spółki komandytowej rozróżnienie wspólników ma niebagatelne znaczenie. Mianowicie zgodnie z art. 104 § 4 Kodeksu spółek handlowych, nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Komandytowo-akcyjna
W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej wyróżniamy następujących wspólników:
- komplementariusza oraz
- akcjonariusza.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli w sposób nieograniczony. Odnośnie do akcjonariusza – jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki została wyłączona.
Również w przypadku nazwy S.K.A. istotne jest rozróżnianie wspólników. Stosownie do treści art. 127 § 4 Kodeksu spółek handlowych, nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Metody wypłaty zysku ze spółki
Komandytowa
Komplementariusze uprawnieni są do równego udziału w zyskach spółki. Natomiast komandytariusze uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Udział w zysku zależy od wypracowanego przez spółkę wyniku finansowego.
Zyski wypracowane przez spółkę podlegają „podwójnemu opodatkowaniu”. Jest to wynikiem tego, że spółka komandytowa od 2021 r. jest również podatnikiem CIT-u – w zależności od uzyskiwanych dochodów stawka wynosi 9% lub 19%. Zyski wypłacone przez spółkę jej wspólnikom podlegają opodatkowaniu 19% stawką. Wypłata zysku odbywa się w ramach dywidendy. Możliwa jest także wypłata zaliczek na poczet dywidendy z danego roku obrotowego.
W przypadku komplementariuszy – możliwe jest zastosowanie odliczenia od należnego podatku kwoty CIT zapłaconego przez spółkę – w wysokości odpowiadającej stosunkowi udziału komplementariusza w spółce. Kwota pomniejszenia nie może przekroczyć kwoty zryczałtowanego podatku.
Natomiast w przypadku komandytariuszy nie zostało przewidziane powyższe odliczenie. Komandytariusz może jednak odliczyć od należnego podatku kwotę stanowiącą 50% przychodów uzyskanych przez niego z tytułu udziału w zyskach w spółce od podstawy opodatkowania, jednakże nie więcej niż 60 000 zł w danym roku podatkowym.
Komandytowo-akcyjna
Spółka komandytowo-akcyjna posiada status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Zasadniczo stawka CIT wynosi 19%. Jednak w niektórych okolicznościach spółka może skorzystać z obniżonej, 9% stawki. Tym samym w tym przypadku również dochodzi do tzw. „podwójnego opodatkowania”. Najpierw podatek od dochodów płacony jest przez spółkę komandytowo-akcyjną. A następnie przy wypłacie dywidendy dochodzi do ponownego opodatkowania na poziomie wspólników.
Rozwiązanie i likwidacja
Komandytowa
W przypadku spółki komandytowej – może dojść do jej wykreślenia z KRS bez przeprowadzania sformalizowanej procedury likwidacji. Podstawą rozwiązania tej spółki może być chociażby wola wspólników wyrażona w jednomyślnej uchwale, która stanowić będzie powód rozwiązania spółki.
Komandytowo-akcyjna
Rozwiązanie SKA powodują:
- przyczyny przewidziane w statucie,
- uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,
- ogłoszenie upadłości spółki,
- śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej,
- inne przyczyny przewidziane prawem.
W następstwie zaistnienia jednej z przyczyn rozwiązania S.K.A. następuje wszczęcie postępowania likwidacyjnego. Procedura likwidacji S.K.A. niestety nie należy do najprostszych. Ustawodawca wskazał wprost w art. 150 § 1 Kodeksu spółek handlowych, że do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki akcyjnej. Wówczas likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spółki, chyba, że statut lub uchwała walnego zgromadzenia, powzięta za zgodą wszystkich komplementariuszy, stanowi inaczej.
W razie wątpliwości na temat zakładania spółek zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń.
