Zapewne każdemu kojarzy się, że w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności, sprawca zostaje przymusowo umieszczony w zamkniętym i strzeżonym zakładzie karnym. Niemniej pojawia się pytanie, czy każdorazowo sprawca musi odbyć karę pozbawienia wolności w warunkach izolacyjnych? Czy istnieją jakiekolwiek przesłanki, które pozawalają na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności? Niniejszy wpis poświęcony zostanie warunkowemu zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności oraz przesłankom, jakie należy spełnić, aby móc skorzystać z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary.
Co oznacza kara pozbawienia wolności w zawieszeniu?
Oznacza to, że sąd uznając winę skazanego i wymierzając mu karę pozbawienia wolności – rezygnuje z jej wykonania poprzez zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Podstawowym założeniem jest to, że sprawca w okresie próby będzie przestrzegał porządku prawnego. Tym samym warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności stanowi alternatywę dla bezwzględnego pozbawienia wolności.
Dowiedz się, czy Trybunał Stanu może skazać na więzienie.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Zgodnie z art. 69 § 1 Kodeksu karnego, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
- orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza roku,
- jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności,
- jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
Z powyższego wynika, że podstawową przesłanką warunkowego zawieszenia wykonania kary jest pozytywna prognoza, tj. przypuszczenie, że sprawca nie popełni przestępstwa w przyszłości. Natomiast § 2 stanowi o tym, że sąd, który zawiesza wykonanie kary, bierze przede wszystkim pod uwagę:
- postawę sprawcy,
- właściwości i warunki osobiste sprawcy,
- dotychczasowy sposób życia oraz
- zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Istotnym jest również wspomnieć o treści § 4, który stanowi o tym wobec kogo – co do zasady nie stosuje się warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Mianowicie wspomniany przepis stanowi, że wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim oraz sprawcy przestępstwa określonego w art. 178a § 4 Kodeksu karnego, tj. sprawców przestępstw prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, którzy byli wcześniej prawomocnie skazani za taki czyn lub za któreś z przestępstw komunikacyjnych, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach.
Istotnym jest wspomnieć, że okres próby w przypadku warunkowego zawieszenia kary wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku. Natomiast w wypadku zawieszenia wykonania kary wobec sprawcy młodocianego oraz sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, okres próby wynosi od 2 do 5 lat.
Istotnym jest wspomnieć także o treści art. 60 § 5 Kodeksu karnego, który również stanowi podstawę zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności względem sprawców (tzw. małych świadków koronnych), którzy współpracowali z odpowiednimi organami celem wykrycia i ścigania przestępstw. Jest to szczególna odmiana warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności. Możliwe jest zastosowanie zawieszenia w przypadku wymierzenia kary pozbawienia wolności do lat 5. Wówczas okres próby wynosi do 10 lat.
Recydywa a warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności
Warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności sąd nie może orzec wobec sprawców, którzy wcześniej zostali ukarani karą pozbawienia wolności i skazanie nie uległo zatarciu. Dotyczy to recydywistów ogólnych i szczególnych. Sprawdź, czy wyrok w zawieszeniu zostaje w papierach.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary po nowelizacji
W wyniku nowelizacji w 2015 r. zaszły istotne zmiany w zakresie stosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Po pierwsze, skrócono wymiar kary, jaka może być zawieszona, z dwóch lat do roku. Oczywiście wskazany wyżej wyjątek, który dotyczy małych świadków koronnych z art. 60 § 5 i zakłada możliwość zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w przypadku wymierzenia kary pozbawienia wolności do lat 5 – pozostał bez zmian w wyniku nowelizacji. Kolejną istotną zmianą była rezygnacja z możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary grzywny i kary ograniczenia wolności.
