Kodeks karny typizuje w przepisie art. 233 przestępstwo składania fałszywych zeznań. Przestępstwo to ma na celu m.in. ochronę wiarygodności ustaleń poczynionych w ramach prowadzonych postępowań przewidzianych na podstawie ustawy. W niniejszym wpisie przedstawimy odpowiedź na pytanie, w jaki sposób można udowodnić składanie fałszywych zeznań.
Jak udowodnić fałszywe zeznania na policji?
Słowem wstępu, zgodnie ze wspomnianym wcześniej przepisem art. 233 Kodeksu karnego, § 1 stanowi, że kto składając zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innych postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jest to typ podstawowy. Z kolei § 1a stanowi, że jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samym lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jest to typ uprzywilejowany przestępstwa składania fałszywych zeznań.
Należy pamiętać o tym, że warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
Tym samym – jeżeli otrzymałeś/aś wezwanie na policję w charakterze świadka, a przed złożeniem zeznań policjant nie odebrał stosownego przyrzeczenia czy też nie uprzedził o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań – wówczas nie można mówić o żadnej odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.
W kontekście odpowiedzi na powyższe pytanie dotyczące tego, jak udowodnić fałszywe zeznania na policji, wskazać należy w pierwszej kolejności na konieczność zebrania odpowiednich dowodów, które wykażą w sposób jednoznaczny fałszywe zeznania danego świadka. Mogą to być m.in. zdjęcia, rozmowy, konwersacje, bilety wstępu, bilety na przejazd, które wykażą odmienny bieg zdarzeń. Podsumowując, do udowodnienia fałszywych zeznań może przyczynić się wszystko, co pozwoli na udowodnienie danych okoliczności. Następnie zebrany materiał należy przedstawić na policji w ramach nowych wniosków dowodowych.
Jak przygotować się do składania zeznań?
Odszkodowanie za fałszywe zeznania
Stosownie do art. 552 § 1 Kodeksu postępowania karnego, oskarżonemu, który w wyniku wznowienia postępowania, kasacji lub skargi nadzwyczajnej został uniewinniony lub skazany na łagodniejszą karę, służy od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania względem niego w całości lub w części kary, której nie powinien był ponieść. Powyższe unormowanie dotyczy także osób niesłusznie skazanych za składanie fałszywych zeznań. Odnośnie do wysokości odszkodowania za fałszywe zeznania – kwestia ustalenia kwoty zadośćuczynienia czy odszkodowania nie jest prosta. Na gruncie obowiązujących przepisów nie funkcjonują żadne taryfikatory. Co do zasady sądy biorą pod uwagę m.in. długość niesłusznie odbywanej kary, wiek, stan zdrowia, przeżytą traumę.
Fałszywe zeznania przedawnienie
Przestępstwo składania fałszywych zeznań również po pewnym czasie ulega przedawnieniu. W związku z tym, że typ podstawowy przewiduje za ten czyn karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat, karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 15.
