Dnia 6 lutego 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę o fundacji rodzinnej, która reguluje jej organizację oraz funkcjonowanie. Jak podaje Ministerstwo Rozwoju i Technologii, fundacja rodzinna pozwoli budować struktury organizacyjne zapewniające kontynuację biznesu i ochronę majątku w perspektywie dłuższej niż jedno pokolenie, bez konieczności osobistego zaangażowania następców prawnych. Jakie rozwiązania zaproponował w tym celu polski ustawodawca? Zapraszamy do lektury niniejszego artykułu, w którym przedstawimy podstawowe informacje dotyczące funkcjonowania nowego rodzaju fundacji.
Główne założenia
Celem fundacji rodzinnej jest gromadzenie mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Jest to podmiot posiadający osobowość prawną z siedzibą na terytorium Polski. Założyć ją będzie mogła osoba fizyczna (fundator), która dokona utworzenia fundacji poprzez sporządzenie przed notariuszem aktu założycielskiego lub też testamentu przewidującego utworzenie fundacji. Fundatorem może być również kilka osób fizycznych, z wyłączeniem utworzenia fundacji za pośrednictwem testamentu, gdyż jest to niemożliwe ze względu na sam charakter tego typu oświadczenia woli. Fundator będzie musiał ustalić statut fundacji oraz wnieść mienie na pokrycie funduszu założycielskiego.
UWAGA!
Fundusz założycielski musi wynosić co najmniej 100.000 zł.
Beneficjenci
Beneficjenci fundacji rodzinnej muszą zostać określani w akcie założycielskim fundacji wraz ze wskazaniem ich uprawnień. Status beneficjenta fundacji rodzinnej będzie mógł zostać przyznany osobom fizycznym oraz organizacjom pozarządowym, które są zaangażowane w prowadzenie działalności pożytku publicznego. Beneficjentem może być również fundator.
Organy
Organami fundacji rodzinnej są: zarząd, rada nadzorcza (co do zasady nieobowiązkowa) oraz zgromadzenie beneficjentów.
Działalność gospodarcza
Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, jednakże jedynie w ograniczonym zakresie. Zakres tej działalności jest ograniczony do:
- zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielania pożyczek:
– spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
– spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
– beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
- produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
- gospodarki leśnej.
Opodatkowanie
Czy fundacja płaci podatki? Fundacja rodzinna ma szczególny, dość specyficzny charakter w zakresie podatku dochodowego. Opodatkowanie fundacji rodzinnej i beneficjentów co do zasady uwzględnia związki rodzinne z fundatorem i jest neutralne podatkowo.
Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane PCC, ani CIT.
Fundacja rodzinna płaci 15% CIT – pobierany dopiero w momencie przekazywania środków beneficjentom.
Beneficjenci będący osobami fizycznymi, jako podatnicy PIT, są zwolnieni z podatku, jeśli są fundatorem lub jego małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, pasierbem, ojczymem lub macochą. Pozostali zapłacą 15% PIT.
Kiedy niniejsze regulacje wejdą w życie?
Zgodnie z art. 145 omawianej ustawy, ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia – czyli 22 maja 2023 r.
