Często zdarzają się sytuacje, w których osoby biorą kredyty czy inne zobowiązania, jednak z czasem, ze względu na różne powody nie są w stanie ich spłacać i popadają w niewypłacalność. Na przestrzeni lat rośnie popularność instytucji zwanej upadłością konsumencką. Czy każdy z nas może ją ogłosić? Czy jest ona przeznaczona dla konkretnych podmiotów?
Czym jest upadłość konsumencka?
Aby rozpocząć tematykę upadłości konsumenckiej, należy w pierwszej kolejności zaznajomić się z samą definicją upadłości konsumenckiej. Jest to instytucja przeznaczona dla osób, które z powodu swojej sytuacji materialnej są niewypłacane i nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań. Sytuacja ta musi mieć charakter trwały, nie wystarczy, że przez miesiąc dana osoba nie mogła spłacać swoich zobowiązań. Niewypłacalność według art. 11 pkt. 1a prawa upadłościowego oznacza, stan, w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeśli opóźnienie to przekracza trzy miesiące. Zgodnie z uchwałą SN z 30.01.2019 r. (III CZP 76/18): „Celem upadłości konsumenckiej jest umożliwienie oddłużenia osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w drodze umorzenia – po spełnieniu określonych obowiązków – części ich długów. W sferze pozaprawnej chodzi o to, aby konsument mógł legalnie – przy zachowaniu przyjętych zasad – pozbyć się ciążącego na nim balastu zadłużenia i rozpocząć życie “na nowo”.”
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Aby ogłosić upadłość konsumencką, konieczne jest złożenie wniosku do sądu. Właściwy w tym przypadku jest sąd rejonowy, wydział gospodarczy, właściwy ze względu na miejsce zwykłego pobytu osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej. Jednak powstaje pytanie, kto ma prawo ogłosić tego rodzaju upadłość? Upadłość konsumencką ma prawo ogłosić, jak sama nazwa wskazuje konsument. Drugim z warunków jest niewypłacalność, czyli sytuacja, w której opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych jest większe niż 3 miesiące. Do ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie jest uprawniony przedsiębiorca, czyli zgodnie z art. 4 prawa przedsiębiorców to „osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.” Nie oznacza to jednak, że jeśli w przeszłości prowadziliśmy działalność, to nie możemy ogłosić upadłości konsumenckiej. Mamy prawo do wniesienia takiego wniosku. Jednak w chwili składania go, nie powinniśmy prowadzić działalności w żadnej formie.
Jaka wysokość długu umożliwia ogłoszenie upadłości?
Obecne przepisy nie przewidują konkretnej kwoty niespłacanych wymagalnych zobowiązań. Nie ma również żadnych limitów, górnych czy dolnych granic. Oznacza to, że mając nawet 1 000 000 zł zadłużenia, możemy złożyć taki wniosek. Jednak nie oznacza to, że sąd rzeczywiście postanowi o jej ogłoszeniu, gdyż sąd precyzyjnie bada powody popadnięcia w niewypłacalność. Ważne jest to, aby opóźnienie w spłacie przekraczało trzy miesiące. Jednak należy być rozsądnym i sprawdzać, co jest dla nas korzystniejsze przy wnoszeniu wniosku. Jeśli opóźniamy się ze spłatą zadłużenia w wysokości np. 5 tysięcy, nie trzeba od razu składać wniosku o ogłoszenie upadłości, gdyż może okazać się, iż zaległość ta zostanie spłacona już w trakcie trwania samego postępowania upadłościowego.
