W lipcu 2023 r. zmieniły się przepisy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w kontekście zakupu pierwszej nieruchomości. O problematycznych kwestiach związanych z interpretacją przepisu o zwolnieniu od PCC przy zakupie pierwszej nieruchomości informowaliśmy we wpisie o zakupie pierwszej nieruchomości na rynku wtórnym przez małżonków a PCC. Niemniej w ramach niniejszego wpisu zastanowimy się nad możliwością ewentualnego zwrotu PCC pobranego przez notariusza.
Pierwsza nieruchomość bez PCC – dla kogo zwolnienie?
Przypomnijmy, że od 31 sierpnia 2023 r. wprowadzono przepis, który zwalnia od podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Kupujący, który spełnia powyższe warunki i wyraża wolę skorzystania ze zwolnienia od PCC przy zakupie pierwszego mieszkania – winien poinformować o tym fakcie notariusza sporządzającego umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego. Wówczas w akcie notarialnym winno zostać umieszczone stosowne oświadczenie, które potwierdzi spełnienie warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia.
PCC pobrane przez notariusza
Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o PCC, notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku. Notariusze obowiązani są wpłacić pobrany podatek na rachunek organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. W związku z tym, że na notariuszach jako płatnikach ciąży obowiązek pobrania podatku, w praktyce nierzadko zdarza się tak, że w przypadku niepewności – notariusze pobierają podatek, ażeby nie narazić się na ryzyko sporu z fiskusem i wówczas informują stronę danej umowy obciążoną zapłatą PCC, że w razie wątpliwości może złożyć do właściwego urzędu skarbowego – wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Czy możliwe jest zwolnienie z PCC na dwa pierwsze mieszkania?
Jak odzyskać PCC?
Przepis art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi, że za nadpłatę uważa się kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej. Z kolei przepis art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej reguluje, że jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. W przypadku, gdy notariusz nienależnie pobrał PCC od pierwszego mieszkania od kupującego, wówczas należy złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku, z uwzględnieniem treści przywołanych przepisów oraz wskazaniem na istotne okoliczności stanu faktycznego, które potwierdzałyby to, że PCC został pobrany bezpodstawnie.
W razie wątpliwości w tym zakresie bądź potrzeby sporządzenia niniejszego wniosku o stwierdzenie nadpłaty do urzędu skarbowego – zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń, który również specjalizuje się w sprawach z zakresu doradztwa podatkowego.
