Od 31 sierpnia 2023 r. kupujący, który nabywa swoje pierwsze lokum na rynku wtórnym, jest zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Niemniej jak się okazuje w praktyce, nie wszystkie osoby, które faktycznie po raz pierwszy zakupią mieszkanie, będą mogły skorzystać z tego zwolnienia.
Nowy przepis – pierwsze mieszkanie bez PCC
Słowem przypomnienia, zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC, zwalnia się od PCC sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
– jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia zgodnie z prawem spadkowym.
Dowiedz się, jak odzyskać PCC po zakupie mieszkania.
Małżonkowie a pierwsze wspólne mieszkanie
Co w sytuacji małżonków, którzy planują zakupić wspólne mieszkanie, ale jeden z nich miał już mieszkanie (albo jakiś udział), z kolei dla drugiego małżonka ma to być pierwsze mieszkanie? Wówczas organy podatkowe mogą uznać, że zakup nieruchomości nie jest “pierwszym lokum” i wówczas żaden z kupujących nie skorzysta ze zwolnienia. Czy możliwe jest zwolnienie z PCC na dwa pierwsze mieszkania?
Przykładowo, takie podejście fiskusa potwierdza interpretacja indywidualna z 21 września 2023 r., sygn.: 0111-KDIB2-2.4014.203.2023.1.PB. Wnioskodawczyni planowała z mężem zakup nieruchomości. Małżonkowie mieli rozdzielność majątkową i ze względu na to – dom miał być kupiony na udziały. Mąż wnioskodawczyni był wcześniej właścicielem innej nieruchomości. Z kolei wnioskodawczyni nie posiadała wcześniej żadnego lokum czy udziałów w nieruchomości i wskazywała tym samym, że będzie uprawniona do skorzystania ze zwolnienia od PCC. Dyrektor KIS nie przychylił się do stanowiska wnioskodawczyni i wskazał, że gdy nieruchomość nabywana jest na współwłasność, to każdy z kupujących, np. małżonkowie, rodzice z dzieckiem, rodzeństwo czy osoby obce, muszą spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości lub udziału w niej, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Odnośnie do zwolnienia od PCC przy zakupie pierwszej nieruchomości wspomnieć należy krótko o wyjątku. Mianowicie kupujący swoje pierwsze lokum może mieć 50% udziału w nieruchomości otrzymanej w drodze dziedziczenia i wówczas będzie uprawniony do skorzystania ze zwolnienia. Natomiast co w przypadku, jeżeli dana osoba otrzymała udział w nieruchomości w ramach darowizny? Wówczas zwolnienie nie przysługuje. Potwierdza to interpretacja indywidualna z 4 października 2023 r., sygn.: 0111-KDIB2-3.4014.264.2023.1.ASZ. Wnioskodawczyni planowała zakup mieszkania i chciała skorzystać ze zwolnienia od PCC. W związku z tym, że kilka lat wcześniej otrzymała w darowiźnie 1/3 gruntu, na którym miał stać budynek mieszkalny, odmówiono wnioskodawczyni skorzystania z ulgi, podkreślając, że darowizna to nie jest dziedziczenie. Wszelkie wątpliwości w tym temacie rozwieje prawnik nieruchomości.
Postulaty – złagodzenie przepisu
Zdaniem praktyków, ale i potencjalnie korzystających ze wspomnianego zwolnienia z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC, powinno zostać rozważone złagodzenie przepisów, aby zwolnienie mogło zostać przypisane do konkretnej osoby, a nie do danej czynności cywilnoprawnej. Dzięki temu osoby nabywające swoje pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym będą miały szansę na otrzymanie wsparcia, tj. zwolnienia od PCC.
Jeśli potrzebujesz indywidualnej porady prawnej, skontaktuj się z radcą prawnym Toruń.
