Na gruncie obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego, w art. 991 Kodeksu cywilnego, ustawodawca przewidział ochronę najbliższych osób rodziny zmarłego poprzez instytucję zachowku. Zachowek to określona wartość pieniężna, którą najbliższe osoby z kręgu spadkodawcy powinny od niego otrzymać. W niniejszym wpisie zastanowimy się nad tym, kiedy przysługuje zachowek oraz ewentualnym terminem przedawnienia.
Kiedy przysługuje zachowek?
Prawo do zachowku powstaje z mocy ustawy, z chwilą otwarcia spadku i przysługuje zarówno w przypadku dziedziczenia testamentowego, jak i ustawowego. Odnośnie do kwestii dziedziczenia ustawowego, prawo do zachowku zaktualizuje się wówczas, gdy z uwagi na istnienie darowizn doliczanych do spadku, odziedziczony udział nie pokrywa zachowku uprawnionego.
Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Sprawdź, co zrobić w przypadku niesprawiedliwego podziału majątku przez rodziców.
Kiedy przedawnia się zachowek?
Zgodnie z art. 1007 § 1 Kodeksu cywilnego, roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu. Jak nie płacić zachowku?
Roszczenie o zachowek – kiedy i jak je zgłaszać?
Gdy uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku w postaci darowizny lub powołania do spadku czy zapisu, wówczas ma on możliwość wystąpienia przeciwko spadkobiercy o zapłatę sumy pieniężnej, która przypadłaby mu w przypadku dziedziczenia ustawowego.
Roszczenie o zachowek może zostać rozstrzygnięte polubownie lub na drodze sądowej. W pierwszej kolejności warto wystąpić chociażby z wezwaniem do zapłaty na piśmie i wysłać je pocztą ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru do spadkobiercy testamentowego. Jest to ważne, gdyż w razie konieczności skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, koniecznym będzie wykazać, że podjęte zostały próbę polubownego rozwiązania sporu. W sytuacji, jeżeli spadkobierca nie będzie respektować woli polubownego rozwiązania sprawy, wówczas należy wnieść pozew o zachowek, z zachowaniem ustawowego, wyżej określonego terminu.
Dowiedz się, jak wygląda przepisanie majątku za życia a zachowek.
