Z całą pewnością pojęcia: morderstwo i zabójstwo nie mogą być traktowane w synonimicznie, a tym samym używane zamiennie. Dlatego niniejszym wpisem objaśnimy różnice między morderstwem a zabójstwem, a także podejmiemy rozważania nad możliwością zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary w przypadku morderstwa. Zapraszamy do dalszej lektury wpisu.
Czym jest morderstwo a zabójstwo?
Morderstwo to inaczej typ kwalifikowany zabójstwa. Przenosząc z języka prawniczego na „nasze” – jest to zabójstwo, które cechuje się takimi okolicznościami powodującymi, że spotyka się ze szczególnym potępieniem w odczuciu społeczności. Zatem morderstwo należy kojarzyć z rażącym naruszeniem powszechnie akceptowanych postaw społecznych, moralnych, etycznych, które skłoniły sprawcę do dopuszczenia się owego czynu. Innymi słowy, należy kojarzyć morderstwo z m.in. planowaniem, bezdusznością i tym samym zaostrzoną odpowiedzialnością karną.
Typy morderstw
Ustawodawca przewiduje siedem typów kwalifikowanych zabójstw, tj.:
- ze szczególnym okrucieństwem,
- w związku ze wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,
- w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,
- z użyciem materiałów wybuchowych,
- jednym czynem zabicie kilku osób,
- przez osobę uprzednio prawomocnie skazaną za zabójstwo,
- funkcjonariusza publicznego popełnione podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego.
Morderstwo a nadzwyczajne złagodzenie kary
W pierwszej kolejności wyjaśnijmy, co należy rozumieć pod pojęciem nadzwyczajnego złagodzenia kary. Mianowicie bardzo dobrze objaśnia to przepis art. 60 § 6 Kodeksu karnego, który stanowi, że nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, kary łagodniejszego rodzaju albo na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku według pewnych zasad, wskazanych w treści przepisu, tj. w zależności od tego, czy dany czyn stanowi zbrodnię, czy występek – inne są zasady łagodzenia kary.
W kontekście niniejszego wpisu istotna będzie zasada dotycząca nadzwyczajnego złagodzenia kary w przypadku zbrodni. Jeżeli czyn stanowi zbrodnię, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od jednej trzeciej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Przepis art. 60 § 1 Kodeksu karnego wskazuje, że sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za tym względy określone w art. 54 § 1 Kodeksu karnego (przepis dotyczy tego, że przy wymierzaniu kary nieletniemu albo młodocianemu, sąd ma kierować się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować).
W kontekście powyższego zauważyć można, że w przypadku sprawcy – mordercy istnieje możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary. W orzecznictwie wskazuje się, iż sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w szczególnie uzasadnionych wypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, czyli jeżeli w ocenie sądu wystąpi jedna lub więcej okoliczności, które powodują, że wymierzenie kary w ramach ustawowego zagrożenia czyniłoby ją niesprawiedliwą przez swą surowość. Warto także zwrócić uwagę na Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. akt III KK 245/07, w którym to wskazano, iż „zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawcy kwalifikowanego zabójstwa z art. 148 § 2 k.k., zagrożonego karą 25 lat pozbawienia wolności i dożywotniego pozbawienia wolności, nie stanowi naruszenia prawa materialnego, gdyż nie istnieje przepis zakazujący zastosowania tej instytucji”. Niemniej nadzwyczajne złagodzenie kary musi wynikać także ze szczególnych okoliczności, np. młody wiek sprawcy, jego postawa.
Przeczytaj również, jaka jest wysokość kaucji za wyjście z aresztu.
