Poręczenie majątkowe (potocznie znane także jako: kaucja) jest to środek zapobiegawczy, który umożliwia podejrzanemu bądź oskarżonemu przebywania w warunkach wolnościowych na czas trwania toczącego się postępowania. Stanowi ono alternatywę dla tymczasowego aresztowania i jest to swoista umowa pomiędzy organem prowadzącym postępowanie a poręczycielem, w wyniku której podejrzany/oskarżony pozostaje na wolności, natomiast w zamian organ oczekuje prawidłowego udziału w postępowaniu poprzez stawiennictwo na każde wezwanie organu. W niniejszym wpisie omówimy kwestię wysokości kaucji za wyjście z aresztu.
Czy można wyjść z aresztu za kaucją?
Jak najbardziej, można wyjść z aresztu za kaucją. W przypadku, gdy prokurator uznał, że zastosowanie poręczenia majątkowego nie będzie wystarczające do tego, aby zabezpieczyć tok postępowania, i skierował wniosek do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania, wówczas jest możliwe, aby w trakcie odbywania środka izolacyjnego złożyć wniosek do sądu o zmianę środka zapobiegawczego – art. 254 Kodeksu postępowania karnego (czyli wniosek o zastosowanie poręczenia majątkowego). Niemniej należy mieć na uwadze, że stosownie do treści art. 257 § 1 Kodeksu postępowania karnego, tymczasowego aresztowania nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny (tj. wolnościowy) środek zapobiegawczy, który pozwoli na zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego.
Przeczytaj także, co grozi za pobicie.
Kto może złożyć poręczenie majątkowe?
Zgodnie z art. 266 § 1, poręczenie może złożyć podejrzany/oskarżony albo inna osoba. Regulacje w obecnie obowiązującym brzmieniu nie wprowadzają ograniczeń co do podmiotu. Niestety próżno jest szukać w Kodeksie, kogo należy rozumieć pod pojęciem „innej osoby”. Wskazuje się, że może to być osoba najbliższa podejrzanemu/oskarżonemu, np. rodzic, małżonek, brat/siostra, albo osoba trzecia, np. sąsiad. Nie ma znaczenia bliskość czy powiązanie z podejrzanym/oskarżonym. Sprawdź, czy areszt tymczasowy wlicza się do wyroku.
Ile powinna wynosić kaucja?
Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Każdorazowo prokurator albo sąd ocenia w sposób indywidualny dany przypadek. Zgodnie z art. 266 § 2 Kodeksu postępowania karnego, przy ustalaniu wysokości, rodzaju oraz warunków poręczenia winno mieć się na względzie:
- sytuację materialną oskarżonego i składającego poręczenie majątkowe,
- wysokość wyrządzonej szkody oraz
- charakter popełnionego czynu.
Poręczenie majątkowe, jego rodzaj oraz wysokość winno być orzeczone w takiej wysokości, aby możliwość przepadku motywowała podejrzanego/oskarżonego do powstrzymania się od działań, które mogłyby utrudnić tok postępowania (tak: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 czerwca 2012 r., sygn.: II AKz 258/12).
Dowiedz się, jaka jest różnica między morderstwem a zabójstwem.
Kiedy zwraca się kaucję?
Stosownie do treści art. 269 Kodeksu postępowania karnego, poręczenie majątkowe zwracane jest bez zbędnej zwłoki. Wskazuje się, że powinno to nastąpić tuż po uprawomocnieniu się wyroku sądu I instancji, w przypadku, gdy nie orzeczono wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym (tak: K. Eichstaedt [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 269.). W przypadku, gdy jednak wobec oskarżonego zostanie orzeczona kara pozbawienia wolności, wówczas poręczenie zwalnia się z chwilą rozpoczęcia odbywania przez niego kary. A zatem musi on stawić się w zakładzie karnym, aby móc je zwrócić.
Radca prawny Toruń specjalizuje się w prawie karnym. W razie wątpliwości w powyższym temacie zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią.
