Przełomowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20) dotyczy sytuacji kobiet urodzonych w latach 1949-1959 (z wyłączeniem rocznika 1953) oraz mężczyzn urodzonych w latach 1949–1952 i 1954, którzy wystąpili z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. Wyrok daje szansę na ponowne przeliczenie emerytury i wyższe świadczenie emerytalne. Niemniej z uwagi na nieopublikowanie ww. wyroku we właściwym dzienniku urzędowym pojawiają się spory z ZUS. Zapraszamy do dalszej lektury wpisu.
Słów kilka o czerwcowym wyroku TK – SK 140/20
Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20) Trybunał Konstytucyjny orzekł o tym, że art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012 r., jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Uzasadnienie wyroku sprowadza się do tego, że osoba przechodząca na wcześniejszą emeryturę nie mogła przewidzieć, że w trakcie pobierania świadczenia zostaną wprowadzone przepisy, na mocy których dojdzie do obniżenia właściwego świadczenia emerytalnego, szczególnie że w momencie przejścia na wcześniejszą emeryturę nie obowiązywały przepisy przewidujące zmniejszenie przyszłego świadczenia. W ocenie TK, w rozpoznawanej sprawie doszło do złamania zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Brak publikacji wyroku TK – czy to ma znaczenie dla emerytów?
Omówiony wyżej wyrok niestety nie został do dzisiaj ogłoszony we właściwym dzienniku urzędowym. W związku z tym ZUS odmawia ponownego przeliczenia emerytur, powołując się na to, że dopiero publikacja orzeczenia TK we właściwym dzienniku urzędowym uprawniałaby do ponownego przeliczenia emerytury, z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sądy są innego zdania. W pierwszej kolejności sądy odnoszą się do tego, że TK w czerwcowym wyroku podtrzymał wcześniejszą linię orzecznictwa, wyrażoną chociażby w wyroku z dnia 6 marca 2019 r. (sygn. akt P 20/26). Ponadto zdaniem sądów nieuprawnione zaniechanie władzy wykonawczej w publikacji przedmiotowego orzeczenia nie może wpływać na brak możliwości jego zastosowania.
Przeczytaj również emerytura w przypadku braku zatrudnienia samotnej matki.
Co mogę zrobić, aby ZUS przeliczył mi ponownie emeryturę?
W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. Oczywiście we wniosku należy wskazać swoje dane osobowe, adresowe, a także należy oznaczyć Oddział ZUS, do którego kierują Państwo wniosek. W treści wniosku wystarczy wskazać, że wnoszą Państwo o ponowne przeliczenie emerytury z uwagi na wyrok TK z 4 czerwca 2024 r., sygn. akt SK 140/20, z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wówczas, jeżeli ZUS nie przychyli się do Państwa prośby i wyda decyzję odmowną – mogą Państwo złożyć odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego, czyli Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Analiza dotychczasowego orzecznictwa daje szansę na to, że sądy będą przychylać się do stanowiska emerytów, gdyż od momentu pojawienia się wyroku TK – pojawiło się kilka orzeczeń, w których to ZUS został zobowiązany do ponownego ustalenia wysokości emerytury, z pominięciem przepisu art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Jeżeli rozważają Państwo złożenie wniosku o ponowne przeliczenie emerytury do ZUS bądź otrzymali Państwo decyzję odmowną i planują Państwo wnieść odwołanie do Sądu – serdecznie zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym Toruń, który posiada doświadczenie w prowadzeniu spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, emerytur i rent.
