Planując przyszłość swojego biznesu, warto pomyśleć o jego ciągłości – zwłaszcza jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą. Co się stanie z firmą w przypadku nagłej śmierci właściciela? Aby zabezpieczyć interesy zarówno rodziny, jak i kontrahentów, ustawodawca wprowadził instytucję zarządy sukcesyjnego. Kim jest zarządca sukcesyjny oraz jakie ma uprawnienia? Te kwestie wyjaśniamy w poniższym artykule.
Zarządca sukcesyjny kto to?
Zarządca sukcesyjny to osoba, która tymczasowo przejmuje zarządzanie firmą po śmierci jej właściciela, jeśli ten prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie ciągłości działania przedsiębiorstwa do momentu uregulowania spraw spadkowych, co oznacza, że może on podejmować wszelkie niezbędne działania, aby firma mogła nadal funkcjonować.
W praktyce oznacza to, że zarządca sukcesyjny ma prawo do wykonywania umów zawartych jeszcze za życia przedsiębiorcy, regulowania zobowiązań finansowych, wypłacania wynagrodzeń pracownikom oraz prowadzenia bieżących operacji biznesowych. Może również reprezentować firmę w kontaktach z kontrahentami, instytucjami publicznymi i urzędami, co jest szczególnie istotne w kontekście rozliczeń podatkowych czy składania wymaganych dokumentów.
Dzięki ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego działalność nie zostaje nagle wstrzymana, co pozwala uniknąć problemów finansowych i organizacyjnych. Brak takiej osoby mógłby skutkować blokadą rachunków bankowych, zerwaniem umów czy utratą klientów, co w wielu przypadkach prowadziłoby do upadku firmy.
Już wiesz, zarządca sukcesyjny kto to. Teraz dowiesz się, kto może nim zostać oraz jaki jest jego cel w procesie sukcesji przedsiębiorstwa.
Przeczytaj również przepisanie majątku za życia a zachowek.
Kto może być zarządcą sukcesyjnym?
Zarządcą sukcesyjnym może zostać osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, co oznacza, że musi być pełnoletnia i nie może być ubezwłasnowolniona. Może to być ktoś bliski właścicielowi firmy, np. członek rodziny, który zna specyfikę działalności, ale nie jest to konieczne. W roli zarządcy dobrze sprawdza się również pracownik firmy – osoba, która już wcześniej zajmowała się jej funkcjonowaniem i ma doświadczenie w zarządzaniu.
Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby powołać do tej funkcji osobę spoza firmy, np. doradcę biznesowego czy zaufanego prawnika. Kluczowe jest, aby właściciel działalności miał do niej pełne zaufanie, ponieważ to właśnie zarządca sukcesyjny będzie odpowiadał za tymczasowe prowadzenie przedsiębiorstwa w trudnym okresie przejściowym.
Najlepszym rozwiązaniem jest wyznaczenie zarządcy jeszcze za życia właściciela firmy. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek CEIDG-ZS do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, co pozwoli uniknąć niepotrzebnych komplikacji i zapewnia płynne przejęcie zarządu nad firmą w razie niespodziewanej śmierci przedsiębiorcy.
Jeśli jednak zarządca sukcesyjny nie został ustanowiony wcześniej, jego powołaniem mogą zająć się spadkobiercy, małżonek lub zapisobierca windykacyjny w ciągu dwóch miesięcy od śmierci właściciela firmy. Wymaga to jednak uzyskania zgody większości uprawnionych osób. Brak zarządcy sukcesyjnego oznacza, że działalność gospodarcza może zostać sparaliżowana – firma traci możliwość wykonywania umów, dostępu do rachunków bankowych i prowadzenia operacji finansowych. W najgorszym przypadku może to prowadzić do upadku firmy, dlatego warto wcześniej zabezpieczyć jej przyszłość i powołać odpowiednią osobę na to stanowisko.
Jaki jest cel zarządcy sukcesyjnego?
Głównym celem zarządcy sukcesyjnego jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania firmy po śmierci jej właściciela. Dzięki jego działaniom przedsiębiorstwo może nadal prowadzić bieżącą działalność, realizować zawarte umowy, regulować zobowiązania i utrzymywać relacje z kontrahentami. Zarządca sukcesyjny dba również o interesy spadkobierców, prawników oraz klientów, minimalizując ryzyko chaosu organizacyjnego i finansowego.
Zadaniem zarządcy sukcesyjnego jest tymczasowe zarządzanie firmą do momentu uregulowania spraw spadkowych i przejęcia przedsiębiorstwa przez nowych właścicieli lub jego zamknięcia zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zarządca sukcesyjny po śmierci?
Po śmierci przedsiębiorcy jego firma z dnia na dzień traci zdolność do prowadzenia działalności – chyba że wcześniej został wyznaczony zarządca sukcesyjny. Jeśli właściciel firmy nie powołał go za życia, mogą to zrobić uprawnione do tego osoby. Zarządca sukcesyjny przejmuje tymczasowe zarządzanie firmą, co pozwala na dalsze wykonywanie umów, regulowanie zobowiązań i utrzymanie działalności do czasu formalnego przejęcia firmy przez spadkobierców lub jej zamknięcia.
Jaki jest zakres działania zarządcy sukcesyjnego?
Zakres działania zarządcy sukcesyjnego obejmuje tymczasowe zarządzanie firmą po śmierci jej właściciela, aż do momentu uregulowania spraw spadkowych. Może on wykonywać prawa i obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym realizować zawarte wcześniej umowy, przyjmować płatności, regulować zobowiązania oraz reprezentować firmę przed urzędami, kontrahentami i pracownikami.
Zarządca sukcesyjny ma również prawo do podejmowania decyzji dotyczących bieżącej działalności firmy, ale nie może jej sprzedać ani dokonywać istotnych zmian własnościowych. Jego rola jest więc kluczowa dla utrzymania ciągłości biznesu i uniknięcia jego nagłego zamknięcia.
CEIDG zarządca sukcesyjny
Aby zarządca sukcesyjny mógł skutecznie pełnić swoją funkcję, jego dane muszą zostać wpisane do CEIDG. Przedsiębiorca może dokonać tego za życia, składając wniosek CEIDG-ZS, co pozwala na natychmiastowe przejęcie zarządu nad firmą w przypadku jego śmierci. Jeśli zarządca sukcesyjny nie został wcześniej wyznaczony, po śmierci przedsiębiorcy mogą go powołać spadkobiercy, małżonek lub zapisobierca windykacyjny. Dopiero po dokonaniu wpisu do CEIDG zarządca może formalnie działać w imieniu firmy, reprezentować ją przed urzędami, kontrahentami i pracownikami, a także zarządzać bieżącymi sprawami przedsiębiorstwa.
Zarządca sukcesyjny – ustanowienie
Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego to kluczowy element zabezpieczenia firmy na wypadek nieoczekiwanej śmierci jej właściciela. Bez niego działalność gospodarcza traci możliwość dalszego funkcjonowania – wygasają pełnomocnictwa, umowy z kontrahentami mogą zostać zerwane, a dostęp do rachunków bankowych zostaje zablokowany. Może to prowadzić do poważnych strat finansowych, utraty klientów, a nawet konieczności likwidacji firmy.
Dzięki powołaniu zarządcy sukcesyjnego przedsiębiorstwo może nadal działać, realizować umowy, rozliczać podatki i regulować zobowiązania, co daje spadkobiercom czas na uregulowanie spraw spadkowych i podjęcie decyzji o dalszych losach biznesu. To rozwiązanie pozwala uniknąć nagłego zamknięcia działalności i problemów organizacyjnych, zapewniając stabilność zarówno rodzinie przedsiębiorcy, jak i jego pracownikom oraz kontrahentom.
Jeśli masz jakieś wątpliwości co do powołania zarządcy sukcesyjnego, skorzystaj z usługi prawnika dla przedsiębiorcy i firm, który zaprezentuje Ci najlepszą opcję w Twojej sytuacji.
