Niekiedy pojawiają się sytuacje, że pozwany nie ma możliwości jednorazowej i niezwłocznej spłaty powstałej zaległości. Nikłe są szanse, że wierzyciel sam z siebie lub na prośbę dłużnika rozłoży zasądzone roszczenie na raty, co umożliwiłoby mu pełną spłatę bez komornika. Warto jednak działać przed uprawomocnieniem się takiego orzeczenia niż oczekiwać na dobre serce ze strony wierzyciela. W sprawie sądowej, gdy wydano nakaz zapłaty, sąd może wziąć pod uwagę szczególne zastosowanie, a następnie rozłożyć płatności na raty. Decyzja ta może wynikać z efektywnej pomocy lub innych przyczyn. Sąd może również określić wysokość rat, ich rodzaj oraz czas trwania rozłożenia płatności. Co powinien zrobić dłużnik na etapie wydania nakazu zapłaty, aby uzyskać raty?
Zaskarżenie nakazu zapłaty
Jedynym środkiem uniknięcia prawomocności nakazu zapłaty jest jego skuteczne zaskarżenie. Z chwilą skutecznego zaskarżenia nakazu zapłaty dochodzi do utraty jego mocy prawnej. Powoduje to, że zasądzony obowiązek zapłaty jednorazowej nie wywołuje żadnych skutków prawnych. W ten sposób pozwany zyskuje możliwości uzyskania orzeczenia, który umożliwiałby mu spłatę zasądzonego zobowiązania w ratach. Ten sposób jest możliwy tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach.
Rozłożenie świadczenia na raty
Jest to szczególne uregulowanie pozwalające sądowi na odroczenie wykonania wymagalnego roszczenia, a mianowicie w sprawach o zapłatę może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Dopuszczalne jest w szczególnie uzasadnionych wypadkach, ale nie chodzi tu o sytuacje nadzwyczajne, lecz takie, które w sposób ponadprzeciętny uzasadniają albo nawet nakazują rozłożenie na raty dochodzonego roszczenia. Zazwyczaj takie okoliczności zachodzą ze względu na stan majątkowy, rodzinny lub zdrowotny. Ważne jest to, aby wykazać, że jednorazowe lub niezwłoczne spełnienie świadczenia przez pozwanego jest niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Warto podkreślać, że taki sposób rozstrzygnięcia sądu spowoduje lepsze usprawnienie i urealnienie wykonalności orzeczenia w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Sąd kieruje się okolicznościami konkretnego przypadku, które należy dokładnie przedstawić w sprzeciwie lub zarzutach od nakazu zapłaty. Jednakże należy pamiętać, żeby taki wniosek bezwzględnie złożyć do sądu, gdyż zapewne sąd nie rozstrzygnie o tym urzędu. Oczywiście jeżeli sąd nie uwzględni tego wniosku, wówczas strona pozwana może złożyć apelację, powołując się na naruszenie przepisów postępowania w zakresie braku rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.
Co trzeba napisać do sądu?
Aby uzyskać rozłożenie na raty, należy złożyć stosowny wniosek do sądu, w którym toczy się postępowanie. Wniosek ten powinien zawierać uzasadnienie, dlaczego dłużnik nie jest w stanie spłacić zasądzonego świadczenia jednorazowo oraz należy wskazać ilość i wysokość rat oraz harmonogram spłaty. Sąd rozpatrzy wniosek i powód, biorąc pod uwagę zainteresowanie jakim jest to uzasadnione. Warto wiedzieć, że ostateczna decyzja w sprawie rozłożenia na raty należy do sądu. Ważne jest istnienie solidnych argumentów i dlatego, że spłata w ratach jest niezbędna oraz skuteczna dla uzyskania pożądanego efektu.
Sposób rozłożenia nakazu zapłaty na raty
Sąd może zgodzić się na wskazany sposób ratalny, może zmienić proponowane raty, a także zróżnicować je lub uznać, że nie jest to szczególnie uzasadniony przypadek. Najczęściej rozłożenie na raty polega na wskazaniu liczby i wysokości rat wraz z oznaczaniem terminu płatności raty. Oczywiście wysokość raty oraz ich terminy płatności nie muszą być takie same. Liczba rat uzależniona jest od długości trwania możliwego zaspokajania wierzyciela. Sąd może również wskazać tylko kwotę każdej raty z oznaczeniem płatności aż do wyczerpania całej kwoty należności głównej wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wydania wyroku. Sposób rozłożenia na raty może być dowolny, ale nie może być zbyt dolegliwy dla wierzyciela, który dąży do tego, aby jak najszybciej uzyskać świadczenie w całości. Oczywiście sądy zabezpieczają interes wierzyciela w ten sposób, że w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, całe zasądzone świadczenie staje się natychmiast wymagalne wraz z należnymi odsetkami. Oznacza to, że w takiej sytuacji system ratalny długu upada, a wierzyciel ma prawo wszcząć egzekucję komorniczą o pozostałą kwotę zasadzonego świadczenia.
Skutek rozłożenia nakazu zapłaty na raty
W przypadku rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty, wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Jednakże największym sukcesem rozłożenia nakazu zapłaty na raty to uniknięcie egzekucji komorniczej oraz jej dolegliwości i kosztów, a przez to jakby nie patrząc zwiększa szanse wierzyciela na uzyskanie zaspokojenia w całości. Minusem rozłożenia na raty jest fakt, że nie stosuje się tego do orzeczeń o kosztach procesu (kosztach sądowych), które są bezwzględnie wymagalne w całości.
Przegrana procesu cywilnego nie musi wcale oznaczać natychmiastowej wymagalności zasadzonego świadczenia. Co więcej jest to sposób na uniknięcie wszczęcia egzekucji z powodu braku możliwości jednorazowej spłaty długu. Płatność w ratach jest dużo efektywniejsza dla dłużnika, gdyż umożliwia mu to zarządzanie swoimi wydatkami w czasie, a z każdą spłaconą ratą pozostała wysokość długu dużo szybciej maleje, czego nie można powiedzieć o egzekucji komorniczej.
Ważne jest jednak to, żeby wpłynąć na ostateczną decyzję sądu, co może spowodować spłata długu w ratach. Dlatego warto zasięgnąć porady prawnej w sprawie procedury postępowania sądowego, aby ustalić, jakie są możliwości rozłożenia nakazu na raty w konkretnej sprawie.
