Dnia 14 maja 2024 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę w przedmiocie przedstawionego zagadnienia prawnego dotyczącego podziału majątku. Podjęto uchwałę, z której wynika, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd z urzędu rozstrzyga także o roszczeniach wynikających z nieusprawiedliwionego rozporządzenia składnikami majątku wspólnego przez jednego z małżonków na własne potrzeby przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej. W niniejszym wpisie omówimy szczegóły niniejszej uchwały.
Stan faktyczny
W trakcie trwania związku małżeńskiego małżonek założył działalność gospodarczą. Z kolei małżonka pomagała w pracach biurowych, niemniej co do zasady to ona prowadziła gospodarstwo domowe. Po rozwodzie doszło do wszczęcia postępowania o podział majątku między byłymi małżonkami. W sprawie koniecznym było rozliczyć ok. 12 milionów złotych, które zostały wydatkowane przez męża z majątku wspólnego, niemniej kwota ta stanowiła dochód z działalności. W pierwszej kolejności Sąd I instancji orzekł, że były mąż winien rozliczyć się z byłą małżonką i to na nim ciążył ciężar dowodu wykazania sposobu zużycia przedmiotowych środków. Z niniejszym rozstrzygnięciem nie zgodził się były małżonek i złożył skargę kasacyjną. Następnie „trójkowy” skład sędziowski SN uznał, że właściwym w niniejszej sprawie będzie skierowanie zagadnienia prawnego do powiększonego składu SN, tj. „siódemkowego”.
Dowiedz się, jak przebiega podział majątku po rozwodzie.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W wyniku skierowanego pytania, Sąd Najwyższy w składzie 7-osobowym, podjął uchwałę, z której wynika, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami (art. 567 § 1 i 3 w zw. z art. 684 k.p.c.) sąd z urzędu rozstrzyga także o roszczeniach wynikających z nieusprawiedliwionego rozporządzenia składnikami majątku wspólnego przez jednego z małżonków na własne potrzeby przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej. Sędzia sprawozdawca wskazał w ustnych motywach, że postępowanie o podział majątku stanowi postępowanie nieprocesowe, w których to zasadniczo sąd winien przejawiać większą aktywność. Dlatego w tych sprawach zasadne jest, aby to sądy, nawet bez stosownego żądania ze strony wnioskodawcy postępowania, badały także z urzędu sposób rozporządzenia składnikami majątku wspólnego, w szczególności, gdy jedna ze stron trwoniła wspólny majątek w trakcie trwania wspólności.
(Uchwała SN z dnia 14 maja 2024 r., sygn. akt III CZP 38/23)
Radca prawny Toruń również świadczy swoją pomoc osobom fizycznym w sprawach rodzinnych, w tym także w postępowaniach o podział majątku. W razie wątpliwości – zapraszamy na konsultację.
