W toku trwającego postępowania rozwodowego nierzadko dochodzi do sytuacji, w której to rodzice posiadający wspólne małoletnie dzieci pozostają w zaognionym konflikcie. Nie odnajdują oni dialogu/porozumienia i wzajemnie utrudniają sobie kontakt z dzieckiem / dziećmi poprzez nieprzestrzeganie wcześniej poczynionych ustaleń, czy nawet ustaleń sądu. Nie ulega wątpliwości, że ma to negatywny wpływ na relacje z dziećmi, a także ich stan psychiczny. Powstaje więc zapytanie – co robić, gdy przykładowo jeden z rodziców utrudnia kontakt z dzieckiem? Jakie kroki prawne należy podjąć?
Jak udowodnić utrudnianie kontaktów z dzieckiem?
Na gruncie postępowania cywilnego, przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Tym samym jako dowód utrudniania kontaktów z dzieckiem może zostać przedstawione wszystko, co przyczyni się do rozstrzygnięcia sprawy, co ma istotne znaczenie. Przykładowo, mogą to być chociażby:
- fotografie,
- monitoring/nagrania,
- korespondencja mailowa/SMS-owa z rodzicem,
- zeznania świadków,
- inne dokumenty, takiej jak zapisy wejść/wyjść do szkoły/przedszkola/żłobka, z których będzie wynikać, że danego dnia rodzic X odebrał dziecko, chociaż nie powinien, czym naruszył ustalone kontakty.
Co grozi matce za utrudnianie kontaktów z dzieckiem?
W przypadku utrudniania kontaktów z dzieckiem przez któregokolwiek z rodziców można podjąć działania i złożyć sprawę do sądu, który ustali kontakty małoletniego dziecka z rodzicami. Wówczas koniecznym będzie przedłożenie do sądu wszelkich dowodów, które potwierdzą okoliczności, tj. utrudniania kontaktu z dzieckiem (patrz na wyżej wymienione przykłady).
Co istotne, przepisy w obowiązującym brzmieniu nie przewidują odpowiedzialności karnej za alienację rodzicielską, tj. za utrudnianie kontaktów z dzieckiem bądź niewykonywanie orzeczenia sądowego o kontaktach. Wprawdzie pojawiają się głosy/postulaty wśród praktyków prawa, że alienacja rodzicielska winna być traktowana jako przemoc wobec dziecka określona w art. 207 § 1a Kodeksu karnego, niemniej budzi to kontrowersje. Co więcej, były także projekty wprowadzenia odpowiedzialności karnej za brak realizacji kontaktów, np. próba wdrożenia kary grzywny czy ograniczenia wolności dla rodzica zaniechującego wykonywania orzeczeń sądu o kontaktach, niemniej, póki co Kodeks karny nie penalizuje niniejszych czynów.
Sprawdź, od czego zacząć rozwód.
W jakim wieku dziecko może decydować, z którym z rodziców chce mieszkać?
Niestety przepisy w obowiązującym brzmieniu nie przedstawiają jednoznacznej odpowiedzi na niniejsze pytanie. Naprowadzają one jedynie na konstatację, że stanowisko dziecka powinno być wysłuchane i w miarę możliwości uwzględnione przez organy. Stosownie do treści art. 2161 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd w sprawach dotyczących osoby małoletniego dziecka wysłucha je, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala. Jeżeli przed sądem dziecko odmawia udziału w wysłuchaniu, sąd odstępuje od tej czynności. Niemniej decyzja, czy w konkretnej sprawie należy wysłuchać małoletniego dziecka – podejmowana jest w ramach okoliczności danej sprawy. Jednocześnie § 2 stanowi, iż sąd stosownie do okoliczności, rozwoju umysłowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka uwzględni jego zdanie i rozsądne życzenia. Tym samym zdaje się, że w wola dziecka w kontekście preferencji mieszkaniowych może zostać uwzględniona w każdym wieku, o ile jego rozwój umysłowy, stan zdrowia na to pozwala.
Znajdujesz się w takiej sytuacji? Prawnik od rozwodów jest do Twojej dyspozycji.
